Fedora 10 Alpha

فدورا سیستم عاملی هست که هسته آن لینوکس میباشد و همچنین استفاده آن برای تمام افراد رایگان است و تمام پشتیبانی های آن به صورت رایگان انجام میشود ، و همچنین این سیستم عامل جزو دسته نرم افزار ای متن باز (open source) میباشد .

پروژه فدورا توسط تیم رد هت (red hat) ایجاد و پشتیبانی شده است . در این نسخه جدید بسیاری از مشکل های این سیستم عامل حل شده و پکیج های آن به روز شده و ظاهر آن بسیار زیبا شده که میتونید تصاویری از اون رو در پایین ببینید :

---

Fedora is a Linux-based operating system that showcases the latest in free and open source software. Fedora is always free for anyone to use, modify, and distribute. It is built by people across the globe who work together as a community: the Fedora Project. The Fedora Project is open and anyone is welcome to join. The Fedora Project is out front for you, leading the advancement of free, open software and content.
The operating system is Fedora. It comes out twice a year or so. It's completely free, and we're committed to keeping it that way. It's the best combination of robust and latest software that exists in the free software world. The mindset is doing the right thing. To us, that means providing free and open software and content, at no cost, freely usable, modifiable, redistributable, and unencumbered by software patents.

The Fedora Project is a Red Hat sponsored and community supported open source project. Its goal is the rapid progress of free and open source software and content. The Fedora Project makes use of public forums, open processes, rapid innovation, meritocracy, and transparency in pursuit of the best operating system and platform that free and open source software can provide.

---

حقایقی در مورد دانلود لینوکس

(989 بار مطالعه شده است)   

لینوکس با یک مجموعه از برنامه‌های GNU، یک سیستم‌عامل می‌باشد. یعنی لینوکس یک برنامه تنها یا مجموعه ابزار نیست. اغلب ویرایش‌های لینوکس، که به توزیع‌ها معروفند، برای دانلود کردن مجانی در دسترسند. ولی به هر حال چیزهایی هست که باید در مورد دانلود کردن و نصب لینوکس بدانید: اول آنکه احتیاجی نیست که برای استفاده از سیستم‌عامل لینوکس، آن را واقعا روی دیسک سخت خود نصب نمایید. ویرایش‌هایی از لینوکس هستند که می‌توانید آنها را دانلود و روی CD ذخیره کنید. این ویرایش‌ها از سیستم‌عامل لینوکس که به CD‌های زنده مشهورند، لینوکس را مستقیما از روی CD بر روی سیستمی که این توانایی را دارد راه‌اندازی می‌کند. (اغلب کامپیوترهای شخصی ۱۹۹۸ به بعد این توانایی را دارند.) این CDها از جهت استفاده از حافظه متفاوتند. اکثر این ویرایش‌ها بر اساس یکی به نام knoppix به وجود آمده‌اند. knoppix محبوب‌ترین ویرایش CDهای زنده تا امروز است. SUSE و Mandrake، توزیع‌های اصلی لینوکس، نیز ویرایشهای CD‌های زنده این محصول را عرضه می‌کنند. اگر هم می‌خواهید که به طور ثابت از لینوکس استفاده کنید می‌توانید ویرایشهایی را دانلود نمایید که برای نصب روی دیسک سخت شما طراحی شده‌اند. در اینجا اطلاعاتی را لازم است بدانید: ۱ – شما باید ارتباط اینترنت پر سرعتی داشته باشید(T3, T1, xDSL, ISDN). دانلود کردن یک ویرایش پرفروش لینوکس با یک ارتباط مودم dial-up ممکن است به یک تجربه ناامیدکننده تبدیل شود. ۲ – اگر می‌خواهید توزیع‌هایی را دانلود نمایید که باید آنها را روی CD ذخیره کنید نیاز به ISO images دارید. ۳ – اگر از قبل سیستم‌عامل دیگری دارید، بایستی دیسک سخت خود را از نو پارتیشن‌بندی کنید تا بتوانید یک توزیع استاندارد از لینوکس را نصب کنید. یکسری توزیع‌های ´mini´وجود دارند که طوری طراحی شده‌اند که مانند یک برنامه تحت سیستم‌عامل دیگری مثل ویندوز اجرا می‌شوند. اگر می‌خواهید لینوکس را امتحان کنید این گزینه خوبی است. ۴ – وقتی لینوکس را از اینترنت دانلود می‌کنید این حق که تحت پشتیبانی تکنیکی فروشنده باشید از شما سلب می‌شود. در واقع شما در صورت بروز مشکل باید به مقالات گوناگون رجوع کنید تا آن را حل نمایید. به عبارت دیگر اگر یک ارتباط سریع اینترنت یا درایوی که در ضمن دانلود روی ‿CD ذخیره نماید، ندارید، دانلود از اینترنت برای دریافت یک توزیع کامل لینوکس با تمام امکانات روش خوبی نیست. همین طور کتاب هایی وجود دارند که شامل توزیع های لینوکس هستند. اما توزیع‌هایی که از این راه به دست می‌آیند هیچ پشتیبانی ندارند. اگر در مورد پارتیشن‌بندی دیسک سخت اطلاعاتی ندارید یا تجربه اندکی در مورد نصب یک سیستم‌‌عامل دارید، هنوز هم می‌توانید با خرید یک مجموعه بسته‌بندی شده لینوکس به آسانی آن را نصب کنید. در این حالت قیمت سیستم لینوکس افزایش می یابد، ولی از جهت دیگر شما با دستور‌العمل‌های قدم به قدم و در اکثر مواقع پشتیبانی‌های تکنیکی رایگان ( تا ۹۰ روز از طریق تلفن یا email ) تامین خواهید شد. اگر هنوز نمی‌دانید که می‌خواهید از لینوکس استفاده کنید یا نه حداقل شاید بخواهید بدانید که ظاهر آن چگونه است. این کار می‌تواند به سادگی استفاده از یک مرورگر باشد. Linuxbeta.com شامل یکسری اسلایدها حاوی تصاویری از توزیع‌های مختلف لینوکس است. این کمک خوبی است برای اینکه انتخاب کنید کدام ویرایش لینوکس برای شما مفید است. بدون توجه به اینکه از کجا توزیعی از لینوکس را به دست بیاورید، ما در linux o­nline فکر می‌کنیم که تغییر به سمت لینوکس یک تجربه مثبت خواهد بود. خواهید دید که دانش کامپیوتری شما نیز به همراه سودمندی و مفید‌بودنتان چه میزان افزوده خواهد شد. منبع:http://www.linux.org/dist/download_info.html

25 دلیل برای مهاجرت به لینوکس

بسیاری از نهادهای دولتی، موسسات آموزشی و تجاری در گوشه و کنار جهان به سرعت در حال انتقال سیستم ‌عامل رایانه‌های خود از ویندوز مایکروسافت به لینوکس می‌باشند. آنها برنامه‌های کاربردی خود را نیز از نرم‌افزار تجاری به نرم‌افزار آزاد منتقل می‌کنند. برای انجام این کار حداقل 25 دلیل قانع‌کننده وجود دارد: 1. از آنجایی که لینوکس همانند دیگر نرم‌افزارهای آزاد، تحت مجوز نرم‌افزار آزاد بوده در نتیجه به رایگان در اختیار همه افراد قرار دارد. این محصول را می‌توان به رایگان از اینترنت دریافت کرده یا با پرداخت هزینه اندکی خریداری نمود. به علاوه از یک رونوشت آن می‌توان بر روی هر تعداد رایانه‌ای که وجود دارد استفاده نمود. این ویژگی دقیقاً برخلاف ویندوز مایکروسافت بوده زیرا برای نصب آن بر روی هر رایانه در حدود 100 دلار یا بیشتر باید پرداخته شود. 2. از آنجایی که لینوکس، نرم‌افزاری آزاد می‌باشد، در نتیجه در کد منبع آن می‌توان هرگونه تغییری به وجود آورد. در صورتی که نسخه تغییر یافته مجدداً در خارج از سازمان توزیع نشود می‌توان آنرا به صورت پنهانی نگهداری نمود. این مورد نیز برخلاف ویندوز مایکروسافت بوده زیرا ایجاد تغییر در ویندوز امکان‌پذیر نمی‌باشد. کد منبع، نسخه اصلی یک برنامه بوده که توسط برنامه‌نویس و با استفاده از زبانهای برنامه‌نویسی نوشته شده و هنوز توسط مترجم به شکلی که مستقیماً برای CPU رایانه قابل درک باشد تغییر پیدا نکرده است. وجود کد منبع برای ایجاد تغییر در یک برنامه ضروری می‌باشد. این امکان که بتوان با آزادی کامل به بررسی و تغییر کد منبع پرداخته و این تغییرات را به خارج از سازمان منتقل نکرد برای بسیاری از سازمانها حائز اهمیت است. 3. در اینترنت پشتیبانی بسیار خوبی از لینوکس انجام شده به عنوان مثال در گروه‌های خبری. برخی از افراد این طور بیان می‌کنند که این پشتیبانی حداقل به اندازه پشتیبانی از سیستم ‌عامل اختصاصی که به ازای دریافت مبلغی انجام می‌شود خوب است. همچنین می‌توان در صورت تمایل از پشتیبانی تجاری لینوکس نیز استفاده نمود. نمونه‌هایی از پشتیبانیهای انجام شده از سیستم عامل شامل کمک به سفارشی کردن، نصب برنامه‌های جدید برای برطرف کردن نقایص و خطرات امنیتی می‌باشد. خوشبختانه نیاز به دو مورد آخر در رابطه با لینوکس اندک است. 4. احتمال اینکه در آینده پشتیبانی در لینوکس بنا بر دلایلی مانند به روز نبودن آن متوقف شود کم است. زیرا کد منبع همیشه در دسترس افرادی بوده که آن را از طریق اینترنت، به رایگان پشتیبانی می‌کنند و یا در دسترس شرکتهایی قرار داشته که این کار را به ازای دریافت مبلغی انجام می‌دهند. برخلاف این ویژگی، پشتیبانی از ویندوز مایکروسافت و دیگر محصولات اختصاصی که کد منبع آنها در دسترس عموم قرار ندارد کار دشواری است. 5. در رابطه با به روز نبودن و مهجور شدن لینوکس، دغدغه‌های اندکی وجود دارد زیرا معماری یونیکس که لینوکس بر اساس آن ارائه شده بیش از 35 سال است که بررسی و به روز شده و ثابت کرده که بسیار کارآمد، مطمئن و قدرتمند می‌باشد. انجام به روزرسانی همچنان ادامه داشته اما نسخه‌های جدید نیز با معماری مبتنی بر یونیکس سازگار هستند. 6. کاربران لینوکس ملزم به انجام به‌روز‌رسانی نیستند، زیرا از نسخه‌های قدیمی‌تر همچنان پشتیبانی شده، نسخه‌های جدیدتر نیز به رایگان موجود بوده و با نسخه‌های قدیمی نیز سازگار هستند. تولیدکنندگان محصولات اختصاصی تمایل دارند که کاربران دارای نسخه‌های قدیمی‌تر را مجبور کنند تا محصولات جدیدتری را خریداری نمایند. 7. در صورتی که کاربر نسخه رایگانی انتخاب نماید برای انجام به‌روز‌رسانی نیازی به پرداخت هزینه مربوط به مجوز ندارد. به علاوه هزینه مربوط به دریافت سخت‌افزار، آموزش و تغییر برنامه‌ها (هزینه به‌روز‌رسانی) به علت سازگاری نسخه‌های جدید با نسخه‌های قدیمی، ناچیز می‌باشد. 8. برای تمدید اعتبار مجوز لینوکس هیچ‌گونه ضوابط سفت و سختی وجود ندارد. اما در رابطه با ویندوز مایکروسافت، تعداد زیادی از کارکنان یک شرکت بزرگ باید به صورت تمام وقت به بررسی این مساله که آیا رایانه‌های مورد استفاده بر اساس ضوابط EULA (قرارداد مجوز کاربر) هستند یا خیر بپردازند. اما کاربران لینوکس از بازرسی انجام شده توسط BSA (اتحادیه نرم‌افزار تجاری) هیچ‌گونه واهمه‌ای ندارند. 9. لینوکس دارای امنیت بسیار زیادی بوده و به ندرت تحت تاثیر ویروس، تروجان و برنامه‌های مخرب دیگری که وجود دارند قرار می‌گیرد؛ زیرا یونیکس و محصولات وابسته به آن (مانند لینوکس) از ابتدا با در نظر گرفتن مسائل امنیتی طراحی شده‌اند. به عنوان مثال کاربر معمولاً به عنوان یک کاربر ریشه از سیستم استفاده نکرده در نتیجه حتی در صورت به وجود آمدن اختلال، او از فایلهای سیستم اصلی محافظت می‌کند. به علاوه در اکثر این محصولات از دیواره آتش قدرتمندی نیز استفاده شده است. در دسترس بودن کد منبع به افراد این امکان را می‌دهد که از گوشه و کنار جهان به بررسی میزان امنیت این محصول بپردازند. 10. لینوکس در برابر خرابی سیستم بسیار مقاوم بوده و به ندرت به راه‌اندازی مجدد نیاز دارد. این مساله برای شرکتهای بزرگی که حتی خرابی چند ثانیه‌ای نیز هزینه‌های سنگینی را برای آنها به وجود می‌آورد حائز اهمیت می‌باشد. دلیل این مساله این است که لینوکس با استفاده از تاریخچه 35 ساله سیستم ‌عاملهای شبیه یونیکس به صورت سیستم ‌عامل قدرتمند و با ثباتی طراحی شده است. 11. اگرچه تعداد برنامه‌های کاربردی موجود برای لینوکس به اندازه برنامه‌های موجود برای ویندوز مایکروسافت نبوده اما این تعداد به سرعت در حال افزایش می‌باشد. اکثر برنامه‌های کاربردی لینوکس، نرم‌افزار آزاد بوده و دارای قابلیتهای مشابه یا بهتر از قابلیتهای برنامه‌های کاربردی مربوط به ویندوز مایکروسافت هستند. در حقیقت کاربران در اکثر مواقع می‌توانند بدون خریداری نرم‌افزارهای تجاری، برنامه‌های مورد نیاز خود را به رایگان از طریق اینترنت دریافت نمایند. 12. محصولات متعددی از لینوکس وجود دارند که هر یک دارای قابلیتهای منحصر به فرد خود بوده اما با دیگر محصولات موجود کاملاً سازگار می‌باشد. تنوع این محصولات به کاربر این امکان را می‌دهد که محصول متناسب با نیازمندیهای خود را انتخاب کند. بدین معنا که اگر یکی از ارائه‌دهندگان محصول لینوکس از عرصه تجارت خارج شود تولیدکنندگان متعدد دیگری وجود دارند که می‌توان از محصولات آنها استفاده نمود. به علاوه این مساله رقابت سالمی را میان ارائه‌دهندگان به وجود آورده و به بهبوده کیفیت و عملکرد لینوکس نیز کمک می‌کند. در صورتی که انجام انتخاب، دشوار باشد می‌توان از محصولاتی مانند Suse یا Red Hat استفاده نمود. 13. لینوکس در رابطه با پیکربندی دارای انعطاف‌پذیری زیادی بوده و این امکان را فراهم می‌کند که فرایند سفارشی‌ کردن به آسانی و بدون نیاز به تغییر کد منبع انجام شود. به عنوان مثال می‌توان لینوکس را در حین انجام عمل نصب، پیکربندی کرده تا به عنوان ایستگاه کاری، رایانه رومیزی، رایانه کیفی، کارساز وب، کارساز پایگاه داده یا یک ره‌یاب به کار برده شود. به علاوه می‌توان ظاهر و عملکرد رایانه رومیزی (شمایل و گزینگان) را بر اساس علائق کاربر یا نیازمندیهای او به روشهای مختلفی پیکربندی کرده و حتی آنها را شبیه ویندوز مایکروسافت نمود. دسترسی آزاد به کد منبع و تغییر آن، قابلیت انعطاف‌پذیری فراوانی را در رابطه با پیکربندی ارائه می‌دهد. 14. لینوکس و دیگر نرم‌افزار آزاد موجود از قالبهای فایل باز استفاده می‌کنند. این قالبها برای پردازش واژه‌، صفحات گسترده و دیگر فایلهای موجود در دسترس بوده و با بسیاری از استانداردهای صنعتی سازگار هستند. تولیدکنندگان نرم‌افزار می‌توانند از این قالبها برای ارائه برنامه‌های سازگار استفاده کنند. این ویژگی برخلاف قالبهای مورد استفاده برخی از نرم‌افزارهای اختصاصی بوده و مشکل انحصاری بودن استانداردهای اختصاصی را برطرف می‌کند. همچنین به کاربر این امکان را می‌دهد که حتی در صورت توقف پشتیبانی از نرم‌افزار مورد استفاده، از داده‌های خود به صورت کامل محافظت نماید. 15. لینوکس از نظر برخی قابلیت‌های سخت‌افزاری نیز سریع‌تر می‌باشد. دلیل این مساله، بهینه‌سازی کد منبع است. 16. لینوکس با دیگر سیستمهای عامل موجود بسیار سازگار می‌باشد. به عنوان مثال می‌تواند داده‌های موجود بر روی گرداننده دیسک سخت (HDD) ویندوز را بخواند، بنویسد، پاک نماید و یا تغییر دهد. لینوکس همچنین می‌تواند برای کارخواه‌های (client) ویندوز به عنوان کارساز(server) ویندوز عمل کرده یا در صورت نیاز مستقیماً برنامه‌های ویندوز را اجرا نماید. برخلاف این مورد، سیستم عامل ویندوز مایکروسافت نمی‌تواند به بخشهای HDD که دربرگیرنده سیستمهای عامل دیگری هستند دسترسی پیدا نموده و دیسک را برای آنها قالب‌بندی کند. 17. به دلیل آشکار بودن فرایند توسعه لینوکس و دیگر نرم‌افزار آزاد و در دسترس بودن کد منبع آنها،‌ در رابطه با لینوکس از استانداردهای اصولی استفاده می‌شود. لینوکس تاکنون هیچ‌گاه در دادگاه تخطی ایالات متحده محکوم نشده و به دلیل تقلید از فناوری دیگر شرکتها جریمه‌ای پرداخت نکرده است. 18. در هنگام به‌روز‌رسانی نسخه‌های جدیدتر، لینوکس نیاز به جایگزینی یا به‌روز‌رسانی سخت‌افزار را کاهش می‌دهد. زیرا کد لینوکس بسیار کارآمد بوده و امکان اجرا- بر روی رایانه‌های قدیمی‌تری که برای نسخه‌های جدید ویندوز مناسب نیستند- را فراهم می‌کند. 19. لینوکس در سکو‌های مختلفی اجرا می‌شود. همچنین دارای این قابلیت است که بر روی تجهیزات مختلفی مانند ابر رایانه‌ها، روبات‌های صنعتی، تجهیزات پزشکی الکترونیکی و تلفن‌ همراه نیز اجرا شود. 20. استفاده از لینوکس در موسسات آموزشی بنا به دلایلی ارجحیت دارد. یکی از این دلایل این است که هیچ نکته‌ پنهانی وجود نداشته ( برخلاف نرم‌افزار اختصاصی) و دانش‌آموزان می‌توانند در کنار یادگیری استفاده از رایانه، به بررسی عملکرد آن نیز بپردازند. بسیاری از مدرسین معتقدند که آموزش اصول علم رایانه بسیار مهمتر از کار با برنامه‌های خاصی مانند Word مایکروسافت می‌باشد. دلیل این مساله این است که اصول علم رایانه برای مدت زمان مدیدی معتبر خواهد ماند و این در حالی است که برنامه‌های کاربردی خاص به ویژه برنامه‌های اختصاصی که با استانداردهای صنعتی مطابقت ندارند به صورت مداوم در حال تغییر بوده و ممکن است که کنار گذاشته شوند. 21. برای سازمانهای دولتی، لینوکس موجب وضوح داده‌ها می‌شود زیرا داده‌ها را در قالبی که با استانداردهای صنعتی مطابقت دارد ذخیره می‌کند. این ویژگی برخلاف قالب نرم‌افزارهای تجاری می‌باشد. نگهداری داده‌های غیر محرمانه در قالب استاندارد به افراد این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به خریداری نرم‌افزار اختصاصی گران قیمت به این داده‌ها دسترسی پیدا کنند. به علاوه نگهداری داده‌های محرمانه در قالب استاندارد، بسیار مطمئن‌تر از نگهداری آنها در قالب اختصاصی می‌باشد. 22. در لینوکس و دیگر نرم‌افزارهای آزاد موجود در رابطه با وجود "backdoor"، نگرانی اندکی وجود دارد زیرا کد منبع در دسترس می‌باشد. backdoor، ‌روشی برای دسترسی به رایانه از راه دور می‌باشد. بسیاری از دولتها و شرکتها‌ی خارجی نگران این مساله هستند که برنامه‌های اختصاصی backdoor داشته باشند که تولیدکنندگان این برنامه‌ها و دیگر دولتها با استفاده از آن بتوانند به اطلاعات محرمانه آنها دسترسی پیدا کنند. 23. استفاده و پشتیبانی از لینوکس موجب افزایش رقابت سالم در صنعت نرم‌افزاری می‌شود. وجود چنین رقابتی باعث پیشرفت فنی، بهبود عملکرد و کاهش هزینه نرم‌افزار متن‌باز و اختصاصی می‌شود. تجربه نشان داده که حق انحصاری موجب ارائه محصولاتی با کیفیت پائین و قیمت بالا شده و در نظام سیاسی اختلالاتی را به وجود می‌آورد. 24. لینوکس و دیگر نرم‌افزارهای آزاد موجود نه تنها به محصولات اختصاصی رسیده‌اند بلکه به سرعت در حال پیشرفت و توسعه نیز می‌باشند. این روند با افزایش میزان تقاضا برای دریافت چنین محصولاتی و با مشارکت بیشتر سازمانها و افراد، سریع‌تر می‌شود. 25. لینوکس به کاربران این امکان را می‌دهد که با بررسی، تغییر، گسترش و توزیع مجدد کد منبع به پیشرفت فناوری نرم‌افزار کمک نمایند. این مورد بسیار متداول بوده و نمونه بارز آن IBM می‌باشد. نتیجه این کار به انجمن نرم‌افزارها بازگشته و در نوع خود یک مزیت به حساب می‌آید. 26. در حقیقت برای گرایش سازما‌ها به لینوکس و دیگر نرم‌افزار آزاد موجود بیش از 25 دلیل وجود دارد. دلیل بیست و ششم این است که لینوکس در مقایسه با ویندوز به یکپارچه‌سازی گرداننده دیسک سخت نیاز ندارد. توزیع داده‌ها در بخشهای غیرمتمرکز گرداننده دیسک سخت موجب کند شدن عملکرد رایانه می‌شود. انجام عمل یکپارچه‌سازی، کار دشواری نبوده اما انجام آن به صورت دوره‌ای شاید آزاردهنده باشد. در صورتی که سیستم ‌عامل به خوبی طراحی شده باشد نیازی به انجام این کار نمی‌باشد. شرایطی وجود دارند که شاید مهاجرت سازمانها از لینوکس به ویندوز بهتر ‌باشد: 1. سازمانهایی که دارای عملکرد محدودی بوده و دارای مجوز معتبر ویندوزی هستند که بدون استفاده باقیمانده است. آنها می‌توانند با جایگزین کردن مسئول ویندوز به جای متخصصین لینوکس در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنند. 2. در شرایطی که مایکروسافت مجموعه ارزان قیمتی را به یک سازمان ارائه دهد، این مجموعه شامل مجوز بلندمدت با هزینه اندک، آموزش و پشتیبانی رایگان می‌شود. این شرایط به نفع مایکروسافت بوده زیرا شهرت خوبی را برای آن به همراه دارد.

تاریخچه لینوکس

“ابتدا تو را نادیده میگیرند، سپس مسخره ات میکنند و بعد با تو می جنگند. ولی در نهایت پیروزی از آن توست” گاندی

آغاز داستان

در سال 1991 در حالی که جنگ سرد رو به پایان میرفت و صلح در افقها هویدا میشد، در دنیای کامپیوتر، آینده بسیار روشنی دیده میشد. با وجود قدرت سخت افزارهای جدید، محدودیت های کامپیوترها رو به پایان میرفت. ولی هنوز چیزی کم بود...

و این چیزی نبود جز فقدانی عمیق در حیطه سیستم های عامل.

داس، امپراطوری کامپیوترهای شخصی را در دست داشت. سیستم عامل بی استخوانی که با قیمت 50000 دلار از یک هکر سیاتلی توسط بیل گیتز (Bill Gates) خریداری شده بود و با یک استراتژی تجاری هوشمند، به تمام گوشه های جهان رخنه کرده بود. کاربران PC انتخاب دیگری نداشتند. کامپیوترهای اپل مکینتاش بهتر بودند. ولی قیمتهای نجومی، آنها را از دسترس اکثر افراد خارج می ساخت.

خیمه گاه دیگر دنیای کامپیوترها، دنیای یونیکس بود. ولی یونیکس به خودی خود بسیار گرانقیمت بود. آنقدر گرانقیمت که کاربران کامپیوترهای شخصی جرات نزدیک شدن به آنرا نداشتند. کد منبع یونیکس که توسط آزمایشگاههای بل بین دانشگاهها توزیع شده بود، محتاطانه محافظت میشد تا برای عموم فاش نشود. برای حل شدن این مسئله، هیچیک از تولید کنندگان نرم افزار راه حلی ارائه ندادند.

بنظر میرسید این راه حل به صورت سیستم عامل MINIX ارائه شد. این سیستم عامل، که از ابتدا توسط اندرو اس. تاننباوم (Andrew S. Tanenbaum) پروفسور هلندی، نوشته شده بود به منظور تدریس عملیات داخلی یک سیستم عامل واقعی بود. این سیستم عامل برای اجرا روی پردازنده های 8086 اینتل طراحی شده بود و بزودی بازار را اشباع کرد.

بعنوان یک سیستم عامل، MINIX خیلی خوب نبود. ولی مزیت اصلی آن، در دسترس بودن کد منبع آن بود. هرکس که کتاب سیستم عامل تاننباوم را تهیه میکرد، به 12000 خط کد نوشته شده به زبان C و اسمبلی نیز دسترسی پیدا میکرد. برای نخستین بار، یک برنامه نویس یا هکر مشتاق میتوانست کد منبع سیستم عامل را مطالعه کند. چیزی که سازندگان نرم افزارها آنرا محدود کرده بودند. یک نویسنده بسیار خوب، یعنی تاننباوم، باعث فعالیت مغزهای متفکر علوم کامپیوتری در زمینه بحث و گفتگو برای ایجاد سیستم عامل شد. دانشجویان کامپیوتر در سرتاسر دنیا با خواندن کتاب و کدهای منبع، سیستمی را که در کامپیوترشان در حال اجرا بود، درک کردند.

و یکی از آنها لینوس توروالدز (Linus Torvalds) نام داشت.

کودک جدید در افق

در سال 1991، لینوس بندیکت توروالدز (Linus Benedict Torvalds) دانشجوی سال دوم علوم کامپیوتر دانشگاه هلسینکی فنلاند و یک هکر خود آموخته بود. این فنلاندی 21 ساله، عاشق وصله پینه کردن محدودیت هایی بود که سیستم را تحت فشار قرار میدادند. ولی مهمترین چیزی که وجود نداشت یک سیستم عامل بود که بتواند نیازهای حرفه ای ها را براورده نماید. MINIX خوب بود ولی فقط یک سیستم عامل مخصوص دانش آموزان بود و بیشتر به عنوان یک ابزار آموزشی بود تا ابزاری قدرتمند برای بکار گیری در امور جدی.

در این زمان برنامه نویسان سرتاسر دنیا توسط پروژه گنو (GNU) که توسط ریچارد استالمن (Richard Stallman) آغاز شده بود، تحریک شده بودند. هدف این پروزه ایجاد حرکتی برای فراهم نمودن نرم افزارهای رایگان و در عین حال با کیفیت بود. استالمن خط مشی خود را از آزمایشگاه معروف هوش مصنوعی دانشگاه MIT با ایجاد برنامه ویرایشگر emacs در اواسط و اواخر دهه 70 آغاز نمود. تا اوایل دهه 80، بیشتر برنامه نویسان نخبه آزمایشگاههای هوش مصنوعی MIT جذب شرکتهای نرم افزاری تجاری شده بودند و با آنها قرارداد های حفظ اسرار امضا شده بود. ولی استالمن دیدگاه متفاوتی داشت. وی عقیده داشت برخلاف سایر تولیدات، نرم افزار باید از محدودیت های کپی و ایجاد تغییرات در آن آزاد باشد تا بتوان روز به روز نرم افزارهای بهتر و کارآمد تری تولید نمود.

با اعلامیه معروف خود در سال 1983، پروژه GNU را آغاز کرد. وی حرکتی را آغاز کرد تا با فلسفه خودش به تولید و ارائه نرم افزار بپردازد. نام GNU مخفف GNU is Not Unix است. ولی برای رسیدن به رویای خود برای ایجاد یک سیستم عامل رایگان، وی ابتدا نیاز داشت تا ابزارهای لازم برای این کار را ایجاد نماید. بنابراین در سال 1984 وی شروع به نوشتن و ایجاد کامپایلر زبان C گنو موسوم به GCC نمود. ابزاری مبهوت کننده برای برنامه نویسان مستقل. وی با جادوگری افسانه ای خود به تنهایی ابزاری را ایجاد نمود که برتر از تمام ابزارهایی که تمام گروههای برنامه نویسان تجاری ایجاد کرده بودند قرار گرفت. GCC یکی از کارآمد ترین و قویترین کامپایلرهایی است که تا کنون ایجاد شده اند.

تا سال 1991 پروزه GNU تعداد زیادی ابزار ایجاد کرده بود ولی هنوز سیستم عامل رایگانی وجود نداشت. حتی MINIX هم لایسنس شده بود. کار بر روی هسته سیستم عامل گنو موسوم به HURD ادامه داشت ولی به نظر نمی رسید که تا چند سال آینده قابل استفاده باشد.

این زمان برای توروالدز بیش از حد طولانی بود...

در 25 آگوست 1991، این نامه تاریخی به گروه خبری MINIX از طرف توروالدز ارسال شد:

از : لینوس بندیکت توروالدز
به: گروه خبری MINIX
موضوع: بیشتر چه چیزی را میخواهید در MINIX ببینید؟
خلاصه: نظرخواهی کوچک در مورد سیستم عامل جدید من

با سلام به تمام استفاده کنندگان از MINIX
من در حال تهیه یک سیستم عامل رایگان فقط به عنوان سرگرمی و نه به بزرگی و حرفه ای GNU برای دستگاههای 386 و 486 هستم. این کار از آوریل شروع شده و درحال آماده شدن است. من مایلم تا نظرات کاربران را در مورد چیزهایی که در MINIX دوست دارند یا ندارند، جمع آوری کنم. زیرا سیستم عامل من حدودا شبیه آن است. مانند ساختار سیستم فایل مشابه و چیزهای دیگر... من اکنون bash نسخه 1.08 و GCC نسخه 1.40 را به آن منتقل کرده ام و به نظر میرسد که کار میکند. من در عرض چند ماه چیزی آزمایشی درست کرده ام و مایلم بدانم که کاربران بیشتر به چه قابلیتهایی نیاز دارند؟ من از هر پیشنهادی استقبال میکنم. ولی قول نمی دهم همه آنها را اجرا کنم. لینوس

همانطور که در این نامه پیداست، خود توروالدز هم باور نمی کرد که مخلوقش آنقدر بزرگ شود که چنین تحولی در دنیا ایجاد کند. لینوکس نسخه 0.01 در اواسط سپتامبر 1991 منتشر شد و روی اینترنت قرار گرفت. شور و اشتیاقی فراوان حول مخلوق توروالدز شکل گرفت. کدها دانلود شده، آزمایش شدند و پس از بهینه سازی به توروالدز بازگردانده شدند. لینوکس نسخه 0.02 در پنجم اکتبر به همراه اعلامیه معروف توروالدز آماده شد:

از : لینوس بندیکت توروالدز
به: گروه خبری MINIX
موضوع: کدهای منبع رایگان هسته مشابه MINIX

آیا شما از روزهای زیبای MINIX 1.1 محروم شده اید؟ هنگامی که مردها مرد بودند و راه اندازهای دستگاه خود را خودشان مینوشتند؟ آیا شما فاقد یک پروزه زیبا هستید و می میرید تا سیستم عاملی داشته باشید تا بتوانید آنرا مطابق با نیازهای خود در آورید؟ اگر اینگونه است، این نامه برای شما نوشته شده است.
همانطور که ماه پیش گفتم من در حال کار بر بروی یک سیستم عامل رایگان مشابه MINIX برای کامپیوترهای 386 هستم. این سیستم عامل اکنون بجایی رسیده است که قابل استفاده است و مایل هستم که کدهای منبع را در سطح گسترده تر پخش نمایم. این نسخه 0.02 است ولی من موفق شده ام که نرم افزارهای Bash، GCC، GNU-Make، GNU-sed، Compress و غیره را تحت آن اجرا کنم. کدهای منبع این پروژه را میتوانید از آدرس nic.funet.fi با آدرس 128.214.6.100 در دایرکتوری pub/OS/Linux پیدا کنید. این دایرکتوری همچنین دارای چند فایل README و تعدادی باینری قابل اجرا تحت لینوکس است. تمام کدهای منبع ارائه شده است زیرا هیچ یک از کدهای MINIX در آن استفاده نشده است. سیستم را میتوانید همانطور که هست کامپایل و استفاده کنید. کدهای منبع باینری ها را هم میتوانید در مسیر pub/GNU پیدا کنید.

لینوکس نسخه 0.03 پس از چند هفته آماده شد و تا دسامبر، لینوکس به نسخه 0.10 رسید. هنوز لینوکس فقط چیزی کمی بیشتر از یک فرم اسکلت بود. این سیستم عامل فقط دیسکهای سخت AT را پشتیبانی میکرد و ورود به سیستم نداشت و مستقیما به خط فرمان بوت میشد. نسخه 0.11 خیلی بهتر شد. این نسخه از صفحه کلیدهای چند زبانه پشتیبانی میکرد، دیسکهای فلاپی و کارتهای گرافیکی VGA، EGA، هرکولس و... نیز پشتیبانی میشدند. شماره نسخه ها از 0.12 به 0.95 و 0.96 افزایش پیدا کرد و ادامه یافت. بزودی کد آن بوسیله سرویس دهنده های FTP در فنلاند و مناطق دیگر، در سرتاسر جهان منتشر شد.

مقایسه و توسعه

بزودی توروالدز با مقایسه هایی از طرف اندرو تاننباوم، معلم بزرگی که MINIX را نوشته بود، مواجه شد. تاننباوم برای توروالدز مینویسد:

“من بر این نکته تاکید دارم که ایجاد یک هسته یکپارچه در سال 1991 یک اشتباه پایه ای بود. خدا را شکر که شما شاگرد من نیستید، واگر نه برای چنین طرحی نمره بالایی نمی گرفتید.”

توروالدز بعدا پذیرفت که این بدترین نکته در توسعه لینوکس بوده است. تاننباوم یک استاد مشهور بود و هرچه که می گفت واقعیت داشت. ولی وی در مورد لینوکس اشتباه میکرد. توروالدز کسی نبود که به این سادگی ها پذیرای شکست باشد.

تاننباوم همچنین گفته بود : “لینوکس منسوخ شده است”.

اکنون نوبت حرکت نسل جدید لینوکس بود. با پشتیبانی قوی از طرف اجتماع لینوکس، توروالدز یک پاسخ مناسب برای تاننباوم فرستاد :

“شغل شما استاد دانشگاه و محقق بودن است و این بهانه خوبی برای برخی مغز خرابکنی های MINIX است.”

و کار ادامه یافت. بزودی صدها نفر به اردوگاه لینوکس پیوستند. سپس هزاران نفر و سپس صدها هزار نفر. لینوکس دیگر اسباب بازی هکرها نبود. با پشتیبانی نرم افزارهای پروزه GNU، لینوکس آماده یک نمایش واقعی بود. لینوکس تحت مجوز GPL قرار داده شد. با این مجوز همه میتوانستند کدهای منبع لینوکس را به رایگان داشته باشند، بر روی آنها مطالعه کرده و آنها را تغییر دهند. دانشجویان و برنامه نویسان آنرا قاپیدند.

و خیلی زود تولید کنندگان تجاری وارد شدند. لینوکس به خودی خود رایگان بود و هست. کاری که این تولیدکنندگان انجام دادند، کامپایل کردن بخش ها و نرم افزارهای مختلف و ارائه آن بصورت یک فرمت قابل توزیع همانند سایر سیستم عاملها بود، تا مردم عادی نیز بتوانند از آن استفاده کنند. اکنون توزیع هایی مانند ردهت، دبیان و زوزه دارای بیشترین سهم کاربران در سرتاسر جهان هستند. با رابطهای گرافیکی کاربر جدید مانند KDE و GNOME، توزیع های لینوکس در بین مردم بسیار گسترش یافتند.

همچنین اتفاقات جالبی با لینوکس رخ میدهد. در کنار PC، لینوکس به روی اکثر پلاتفورمها منتقل شده است. لینوکس تغییر داده شد تا کامپیوتر دستی شرکت 3Com یعنی PalmPilot را اجرا نماید. تکنولوژی کلاستر کردن این امکان را بوجود آورد تا بتوان تعداد زیادی از ماشینهای لینوکس را به یک مجموعه واحد پردازشی تبدیل نمود. یک کامپیوتر موازی. در آوریل 1996 محققین آزمایشگاههای ملی لوس آلاموس از 68 کامپیوتر مبتنی بر لینوکس برای پردازش موازی و شبیه سازی موج انفجار اتمی استفاده کردند. ولی بر خلاف ابر کامپیوترهای دیگر، هزینه آنها بسیار ارزان تمام شد. ابرکامپیوتر خود ساخته آنها با تمام تجهیزات و سخت افزارها 152000 دلار هزینه در بر داشت و این یک دهم هزینه یک ابرکامپیوتر تجاری است. این ابرکامپیوتر به سرعت 16 بیلیون محاسبه در ثانیه دست یافت و به رتبه 315 ام این ابرکامپیوتر جهان دست پیدا کرد و صد البته یکی از پایدارترین آنها بود. پس از سه ماه از آغاز فعالیت، هنوز بوت نشده بود.

بهترین موردی که امروزه برای لینوکس وجود دارد، طرفداران متعصب آن هستند. هنگامی که یک قطعه سخت افزاری جدید ارائه میشود، هسته لینوکس برای استفاده از آن تغییر داده میشود. برای مثال هنگام ارائه پردازنده 64 بیتی شرکت AMD هسته به سرعت چند هفته برای کار با آن آماده شد. اکنون لینوکس بر روی تمام انواع خانواده های سخت افزاری موجود اعم از PC، MAC، Alpha و انواع سخت افزارهای درونه ای قابل اجراست که آنرا برای استفاده در ماشین آلات صنعتی و آلات و ادواتی که نیاز به پردازش کامپیوتری دارند، بسیار مناسب نموده است. لینوکس با همان فلسفه و هدفی که در سال 1991 ایجاد شد، وارد هزاره جدید شده است.

توروالدز، هنوز یک انسان ساده است. بر خلاف بیل گیتر او یک میلیاردر نیست. پس از اتمام مطالعاتش وی به آمریکا رفت تا با شرکت Transmeta همکاری نماید. پس از انجام یک پروژه فوق سری که توروالدز یکی از اعضای فعال آن بود، ترانسمتا پردازنده Cruose را با بازار ارائه کرد. توروالدز هنوز پرطرفدار ترین و مشهورترین برنامه نویس جهان است. در حال حاضر توروالدز ترانسمتا را ترک نموده و با حمایت شرکتهای بزرگ به طور تمام وقت بر روی لینوکس کار میکند.

پس از یک دهه : لینوکس امروز

امروزه لینوکس بیش از یک دهه توسعه را پشت سر گذاشته است و یکی از سریع التوسعه ترین سیستم های عامل به شما میرود. از چند کاربر انگشت شمار در سالهای 1991 و 1992، امروزه میلیونها کاربر از لینوکس استفاده میکنند. IBM که زمانی بزرگترین دشمن جماعت Open Source به شمار می رفت، اکنون سرمایه گذاری عظیمی در زمینه توسعه راه حل های Open Source تحت لینوکس نموده است. در حال حاضر تعداد توسعه دهندگانی که برای افزایش قابلیتهای لینوکس تلاش میکنند، روز به روز افزایش می یابد.

امروزه تعداد زیادی از شرکتها و موسسات حرفه ای تجاری، پشتیبانی از محصولات مبتنی بر لینوکس را بر عهده گرفته اند. اکنون دیگر استفاده از لینوکس در محیطها اداری، پذیرفتن ریسک نیست. از نظر قابلیت اطمینان و پایداری و همچنین حفاظت در برابر انواع ویروسها چیزی بهتر از لینوکس وجود ندارد. با تلاش شرکتهای بزرگی مانند ردهت استفاده از لینوکس در محیطهای تجاری توسعه فراوان یافته و اکنون تعداد زیادی از شرکتهای کوچک و بزرگ در حال استفاده از سرویس دهنده ها و ایستگاههای کاری مبتنی بر لینوکس هستند.

طلوع لینوکس روی میزی (Desktop Linux)

بزرگترین ایرادی که از لینوکس گرفته میشد چه بود؟ قبلا محیط تمام متنی لینوکس، بسیاری از کاربران را از استفاده کردن از آن بر حذر میداشت. با اینکه در استفاده از محیط متنی کنترل کامل سیستم در اختیار شماست، ولی این محیط اصلا برای کاربران عادی سیستمهای کامپیوتری مناسب نیست. محیط های گرافیکی که بر پایه X-Window وجود داشتند نیز پاسخ گوی امکاناتی که سیستم عاملهای گرافیکی مانند ویندوز برای کاربران خود ارائه میکردند، نبودند. ولی از چند سال گذشته این وضعیت در حال تغییر بوده است. اکنون محیطهای گرافیکی حرفه ای مانند KDE و GNOME تصویر لینوکس را کامل کرده اند. این محیطهای گرافیکی اکنون بسیار کاربر پسند و قدرتمند شده اند و وجود این سیستمهاست که امروزه کاربران عادی نیز میتوانند از لینوکس استفاده کنند.

لینوکس در جهان سوم

ورود لینوکس به کشورهای جهان سوم تحولی ایجاد نموده است. قبل از وجود لینوکس کشورهای جهان سومی در زمینه کامپیوتر در سطح بسیار پایین تری قرار داشتند. هزینه سخت افزارها بسیار پایین آمده بود ولی هزینه نرم افزار برای این گونه کشورها همچنان کمر شکن بود. این امر باعث شد تا در بسیاری از این کشورها کپی غیر مجاز نرم افزارها گسترش پیدا کند که باعث میلیاردها دلار خسارت سالیانه میشود. یکی از عمده ترین دلایل این کار پایین بودن درآمد سرانه در این کشورهاست. هنگامی که مجموع درآمد سرانه سالیانه بیش از 200 تا 300 دلار نیست، هیچگاه امکان خرید یک سیستم عامل 100 دلاری وجود نخواهد داشت.

طلوع لینوکس و سایر تولیدات باز متن، این وضعیت را تغییر داده است. این امکان وجود دارد تا بتوان لینوکس را در کامپیوترهای قدیمی 486 و پنتیوم که اکنون در کشورهای توسعه یافته به تاریخ پیوسته اند ولی هنوز در کشورهای درحال توسعه از آنها استفاده میشود، اجرا نمود. همچنین استفاده از نرم افزارهای رایگان بازمتن گسترش یافته تا جلوی هزینه های سرسام آور نرم افزاری این کشورها را بگیرد. امروزه در کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین استفاده از لینوکس و نرم افزارهای بازمتن گسترش فراوانی یافته و با استفاده از خصلت ذاتی تغییر پذیری لینوکس، برای استفاده از زبانهای ملی این کشورها سفارشی شده است. امروزه مستندات لینوکس به اکثر زبانهای زنده جهان ترجمه شده اند.

از میزکار تا ابرکامپیوترها

هنگامی که توروالدز لینوکس را ایجاد نمود، این مخلوق جدید، فقط یک اسباب بازی تازه برای هکرها بود. ولی از زمان دستگاههای 386 که نخستین هسته لینوکس بر روی آنها اجرا میشد، لینوکس راه درازی را طی نموده است. یکی از مهمترین استفاده های امروزی لینوکس استفاده از آن در پردازشهای سنگین موازی در ابرکامپیوترهاست. امروزه اکثر ابرکامپیوترهایی که در جهان ساخته میشوند، از لینوکس به عنوان سیستم عامل خود استفاده میکنند.

داستان ادامه دارد

حرکت لینوکس از یک پروزه هکری تا جهانی شدن یک انقلاب شگفت انگیز است. پروزه GNU که در اوایل دهه 1980 توسط ریچارد استالمن شروع شد، توسعه نرم افزارهای بازمتن را رهبری نمود. پروفسور اندرو تاننباوم و سیستم عامل MINIX او مطالعه سیستم عامل ها را از حالت تئوری به عملی تبدیل نمود و در نهایت همت و تلاش توروالدز منجر به تولد لینوکس شد. امروزه لینوکس دیگر یک پروزه هکری به شما نمی رود بلکه یک حرکت جهانی است که توسط میلیونها نفر برنامه نویس بازمتن و شرکتهای بزرگی مانند IBM حمایت میشود. لینوکس در تاریخ کامپیوتر به عنوان یکی از شگفت انگیز ترین محصولات تلاش بشری باقی خواهد ماند.

توکس پنگوئن : نشان عزیز لینوکس

نشان لینوکس یک پنگوئن است. برخلاف سایر سیستم عاملهای تجاری، این نشان زیاد جدی نیست! توکس نشانگر وضعیت بدون نگرانی حرکت لینوکس است. این نشان تاریخچه بسیار جالبی دارد. لینوکس در ابتدا فاقد هر گونه نشانی بود. هنگامی که توروالدز برای تعطیلات به استرالیا رفته بود، در دیداری که از یک باغ وحش داشت، هنگامی که می خواست با یک پنگوئن بازی کند، پنگوئن دست وی را گاز گرفت و همین ایده ای شد تا از پنگوئن به عنوان نشان لینوکس استفاده شود.

محتوای باز و دسترسی به دانش دیجیتالی

اشاره:
این روزها صحبت از باز بودن اطلاعات، آزاد بودن نرم افزار، آزادی دسترسی به منابع و مواردی از این قبیل در محافل مختلف بسیار شنیده می شود. اما واقعا مفهوم کامل این مقوله ها با جامعه ایرانی سازگار است؟ آیا این مفاهیم برای جامعه ما که قانون کپی رایت به هیچ عنوان در آن جایگاهی در حال حاضر ندارد قابل درک است؟ مایی که با خرید هر نوع نرم افزاری بیش از 1000 یا 2000 تومان پرداخت نمی کنیم! آیا لزومی برای بحث در مورد مقوله آزادی در حوزه نرم افزار و اطلاعات وجود دارد؟ اینها مباحثی است که همواره ذهن افرادی را که دستی در این خصوص بر آتش دارند مشغول کرده است اما نکته ای که نباید فراموش شود این است که ما خواه ناخواه باید قانون کپی رایت را بر اساس الزامات عضویت در سازمان تجارت جهانی (WTO) رعایت کنیم که در آن صورت باید هزینه های هنگفتی را بابت مجوز استفاده از نرم افزار، اطلاعات و دانشهای مختلف بپردازیم. اما آزادی، عدم پرداخت هزینه نیست بلکه شامل نحوه استفاده و بهره برداری نیز می شود و در بسیاری از موارد حقوق معنوی افراد مختلف را شامل می شود.
در حال حاضر، شرکت مایکروسافت (تولیدکننده نرم افزارهای اختصاصی از قبیل ویندوز) صراحتا افراد، گروه ها و دولتهایی را به صورت غیرقانونی و عدم کسب مجوز اقدام به نصب نرم افزارهای این شرکت می کنند به عنوان دزد نرم افزار خطاب شده و مورد توهین این شرکت قرار می گیرند!
در این مجال تنها سعی می شود که تا حدودی به معرفی آزادی در حوزه های مختلف و باز بودن اطلاعات بپردازیم و بر مفاهیم کلی در این خصوص اشاره ای داشته باشیم. امید است که با مطالعه این مقاله و اندکی تعمق، با استفاده آزاد از تمامی نرم افزارها و اطلاعات ضمن آرامش روحی، حقوق معنوی افرادی که در این زمینه تلاش و فعالیت می کنند را نیز ارج نهیم.

پاداش برای پدیدآورنده دانش دیجیتالی!
دانش دیجیتالی به معنای استفاده از فناوری دیجیتالی برای رسیدن به اهداف تعیین شده است، اما، این دانش در حال حاضر به استفاده از رایانه و برنامههای کاربردی آن محدود شدهاست.
متاسفانه، وجود دانش دیجیتالی قدرتمند و توسعه منابع دیجیتالی، تحت تاثیر قوانین مالکیت، قراردادهای تجاری و چهارچوب داد و ستدهای بینالمللی میباشد. در این رابطه، یک قانون مالکیت منطقی و عقلانی وجود دارد که می گوید: “پدیدآورندگان دانش دیجیتالی باید از طریق امتداد تولیدات با کیفیت تر پاداش بگیرند. حال، این پاداشها برای یک پدیدآورنده دیجیتالی چه چیزهایی می تواند باشد.”
تحقیقات نشان داده است که بر اساس قوانین موجود، پنج روش مختلف برای نشان دادن این پاداش به پدیدآورنده فناوری دیجیتالی وجود دارد که عبارتند از:
1. تکرار (Duplication): یعنی برخی یا تمام محتوای دیجیتالی توسط افراد مختلف با حفظ حقوق معنوی تکرار و منتشر شوند
2. توزیع (Distribution): یعنی برخی یا تمام محتوای دیجیتالی توزیع شوند
3. تغییر (Alternation): یعنی برخی یا تمام محتوای دیجیتالی توسط افراد صاحب نظر تغییر یافته و مجددا منتشر شوند
4. استنساخ (Derivation): یعنی برخی یا تمام محتوای دیجیتالی قابل نسخه برداری منتشر شوند
5. ارائه (Exhibition): یعنی برخی تا تمام محتوای دیجیتالی قابل ارائه باشند.

شروع دیجیتالی:
در ابتدا، تمامی محتوای دیجیتالی “باز” بودند یعنی امکان دسترسی باز و آزاد به محتوای دیجیتالی بود، یا این محتوا “آزاد” بودند یعنی امکان آزادی انتخاب یا آزادی ارائه و استفاده از آنها در سخنرانیها و موارد دیگر وجود داشت.
اما تمامی این موارد به مرور زمان تغییر کرد، برنامه های دیجیتالی به عنوان یک چیز باارزشی که باید در برابر رقبای دیگر محافظت شوند شناخته شدند و قوانین مختلف برای این محافظت از برنامه و محتوای دیجیتالی وضع گردید و این قوانین مانند سدی برای بعضی افراد و مانند سکوی پرتابی برای برخی دیگر شد. مانند بیل گیتس، ماک شرکت مایکروسافت که این ایده را برای اولین بار به اجرا در اورد که باید تمامی نرم افزارها اختصاصی شوند و هر کس که می خواهد از آن استفاده کند باید مبلغی را به شرکت سازنده نرم افزار پرداخت کند و با همین ایده، بیل گیتیس به عنوان ثروتمندترین فرد در جهان نام گرفت!

بازگشت دیجیتالی:
اما تمام اینها باز هم در اوایل دهه 90 و سال 1990 شروع به تغییر کرد، شبکه جهانی اینترنت به وجود آمد و روز به روز گسترش یافت، لینوکس به دنیای دیجیتالی راه پیدا کرد و همه چیز را دچار دگرگونی ساخت. دیگر همه نمی توانستند مدعی محافظت از تمامی نرم افزارها شوند. بنیاد نرم افزارهای آزاد و متن باز نیز راهی دیگر برای استفاده از محتوای دیجیتالی ارائه داد و همه و همه اینها دست به دست هم داد تا باز هم شاهد بازگشت به روزهای اولیه تولید محتوای دیجیتالی باشیم.

باز بودن (Openness):
دنیای ما در حال حرکت به سوی انقلاب ارتباطات و در راس آنها انقلاب کامپیوتری و محاسبات است. در اینجا منظور از ارتباطات به معنی انتقال و تبادل اطلاعات از طریق یک سیستم مشترک از سمبلها، نشانه ها و ... است.
حال با این اوصاف، سوالی مطرح می شود و آن این است که اگر در تبادل اطلاعات، این سمبلها و نشانه ها با هم تفاوت داشته باشند چه اتفاقی می افتد؟
جواب این سوال بسیار آسان به نظر می رسد، از آنجایی که کامپیوتر یا نرم افزار مربوطه، آن نشانه ها و سمبلها را نشناخته است، بنابر این، اطلاعات موردنیاز را نمی توانیم به درستی استفاده کنیم.
پس چاره چیست؟ چه باید کرد که دیگر دچار این مشکلات نشویم؟
بازبودن اطلاعات و نرم افزارها می تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند و تولیدکنندگان نرم افزار می توانند به راحتی استانداردی را برای استفاده تعریف کنند.
بنابر این، Openness به متن باز مربوط می شود و فلسفه ای است که پایه و اساسی برای گروه ها، افراد و سازمانهای مختلف محسوب می شود و بیان می کند که چگونه با یکدیگر به تبادل اطلاعات بپردازند که همه بتوانند از آن اطلاعات بر اساس مجوزهای تعریف شده استفاده کنند. به عبارت دیگر، Openness دسترسی باز به اطلاعات یا منابع موردنیاز، که همان دانش دیجیتالی مورد نظرمان است، را تامین می کند.
در واقع، باز بودن، انعطاف پذیری و آزادی تعویض بسته های نرم افزاری و انتخاب فروشنده را در بین کاربران اختیاری می سازد.
با تعریفی که از بازبودن ارائه شد می خواهیم ببینیم محتوای باز شامل چه مواردی می شود.
برخی از مواردی که بازبودن آنها را در بر می گیرد عبارتند از:
• محتوای باز (Open Content): هر چیز دیجیتالی
• متن باز (Open Source): برنامه های کامپیوتری
• Open News یا Open Information: اطلاعات دیجیتالی
• Open Document: مستندات باز
• Open Media: ویدئو و صدای دیجیتالی
• Open Education، Open Knowledge، Open Resource: محتوای آموزشی دیجیتالی
• Open Entertainment: سرگرمی دیجیتالی
• Open Standard: استانداردهای باز

مزایای Openness:
باز بودن محتوا و دانش دیجیتالی مزایایی نیز در بردارد که عبارتند از:
• دسترسی آسان به اطلاعات بدون بروز هرگونه مشکلی
• عدم وابستگی به نرم افزار یا نسخه خاصی از نرم افزار
• امکان کپی، تغییر و انتشار مجدد با استفاده از مجوزهای تعریف شده
• عدم وابستگی به سخت افزار خاصی
• امکان مشاهده داده ها و اطلاعات در هر نقطه ای از جهان
• عدم وابستگی به محصول شرکت یا سازمان خاصی
• مشارکت همگانی در تهیه، ویرایش و انتشار نرم افزارها
قبل از اینکه به معرفی برخی از موارد باز بپردازیم، بیان این نکته نیز ضروری به نظر می رسد که همه چیزهای Open دارای مجوز هستند ولی مجوزها به گونه ای می باشند که به شما اجازه استفاده از آنها را می دهند.

محتوای باز (Open Content):
محتوای باز به این معنی است که اطلاعات و محتویات قابل استفاده -که به صورت دیجیتالی یا o­nline منتشر می شوند- در یک قالبی که کاربران به راحتی بتوانند آنها را کپی کرده یا تغییر دهند منتشر شود.
به عبارت دیگر، هر محتوای دیجیتالی که در قالبی استاندارد منتشر شود به گونه ای که کاربر در کپی و استفاده از آن یا در صورت نیاز، اعمال تغییر در آن بر اساس مجوزهای ارائه شده، مشکلی نداشته باشد یک Open Content محسوب می شود.
بهترین نمونه از Open Content، استفاده از Wiki است. با Wiki می توانید اطلاعات دیجیتالی را بخوانید، کپی کنید، ویرایش کنید و دوباره منتشر نمایید. مطمئنا، بسیاری از افراد از Wiki استفاده کرده یا با آن آشنا هستند. Wiki مانند wikipedia می تواند نمونه کاملا بارز و مشخص از محتوای باز باشد.
برای مطالعه بیشتر، می توانید به آدرس www.opencontent.org مراجعه نمایید.

متن باز (Open Source):
برنامه های Open Source برنامه هایی هستند که مجوزهای آنها به کاربران امکانات ذیل را در خصوص برنامه می دهد:
اجرای آزاد: برنامه را به هر قصدی اجرا کنند؛
دسترسی به کد منبع: آن را مطالعه و تغییر دهند؛
توزیع آزاد: اصل یا تغییر یافته برنامه را بدون پرداخت هزینه ای کپی و توزیع کنند؛
انتشار تغییرات: بتوانند برنامه را متناسب با نیاز خود تغییر دهند و تغییرات خود را برای استفاده دیگران منتشر نمایند.
این آزادیها منشا بسیاری از فواید برای کاربردهای مختلف در جامعه مانند آموزش، شکوفایی خلاقیت، کاهش شکاف دیجیتال، انتقال فناوری، خوداتکایی و رشد صنعت نرم افزار و رفع وابستگی صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات کشورهاست.
نکته ای که در اینجا لازم است به آن اشاره شود این است که بسیاری، تصور میکنند که "اینترنت" و "وب" یکی هستند. در واقع، "ARPANET" از 1969 شروع شد، در حالیکه "وب" در سال 1991 مطرح شد؛ اما همچنان از این دو مقوله به عنوان یک موضوع صحبت میشود. مشابهاً، افراد زیادی تصور میکنند که مفهوم متنباز بودن با Linux شروع شد، شاید هم با Emacs (محیطهای برنامه¬نویسی و ویرایشگرهای محبوب بسیاری از افراد)؛ اما، مشابه "وب"، منشاﺀ متنباز به خیلی پیشتر برمیگرددکه در این مجال، فرصتی برای اشاره به تاریخچه متن باز نیست.

مستندات باز (Open Document):
مستندات باز، مستنداتی هستند که کاربر می تواند آنها را کپی کرده، تغییر داده و منتشر کند بدون اینکه به نرم افزار Office خاصی وابسته باشد. مستندات باز از قالب مستندات باز (Open Document Format) به عنوان استاندارد استفاده می کنند.
قالب مستندات باز، به عنوان یک قالب باز به گونه ای است که هر فروشنده و تولید کننده نرم افزار می تواند جزییات آن را یاد بگیرد و یک برنامه کاربردی که بتواند این قالب را بخواند و بنویسد، تهیه کند. همچنین قالب مستندات باز، به عنوان یک استاندارد ISO، توسط شرکت خاصی کنترل نمی شود اما به وسیله یک گروه استانداردسازی بدون هیچ گونه بهره ای کنترل می شود.
بنابراین، قالب مستندات باز (Open Document Format)، یک قالب XML-Based برای مستندات Office محسوب می شود که شامل مستندات متنی، Spreadsheets، Drawing، Presentation و ... است که همگی به راحتی و فارغ از نوع نرم افزار، بتوانند مستندات را بخوانند، تغییر دهند و ذخیره کنند.
مستندات باز توسط گروه (OASIS (Organization for the Advancement of Structured Information Standards توسعه یافته است که یک گروه استانداردسازی مستقل بدون هیچ منفعتی است و توسط گروه ها و افراد مختلف توسعه یافته و حمایت می شود که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
• فروشندگان نرم افزار: IBM، Sun، Crel، Arbortex و ...
• گروه های داوطلب: KDE، OpenOffice.org، OpenDocument Foundation
• مشتریهای با نیازهای پیچیده و مختلف: Boeing، Society of Biblical Literature
• بدنه دولت: National Archives of Australia

ویدئوی باز (Open Video):
Open Video نمونه ای دیگر از موارد باز در دنیای دیجیتالی محسوب می شود که از سال 1998 با تقریبا 200 قطعه ویدئویی، پروژه ای تحت همین نام آغاز شد که هدف این پروژه، ایجاد مخزنی برای قراردادن محتوای ویدئوهای دیجیتالی است به طوری که برای ویدئوهای مختلف دیجیتالی، بازیابی های چندرسانه ای، کتابخانه دیجیتالی و سایر انجمنهای تحقیقاتی و پژوهشی قابل دسترس باشد.
همچنین، در این پروژه مواردی نیز برای مطالعه و تحقیق بیشتر در حوزه چندرسانه ای نیز در نظر گرفته شده است و علاوه بر آن، پروژه ویدئوی باز درنظر دارد، تعدادی از انجمنهای آموزشی مختلف را دربر گیرد.
مطالعه بیشتر از طریق سایت www.omn.org .

استانداردهای باز (Open Standards):
قبل از اینکه به تعریف استانداردهای باز بپردازیم، لازم است اشاره ای به تعریف استاندارد نیز داشته باشیم، یک استاندارد یک قالب کاری از مشخصاتی است که توسط یک سازمان شناخته شده تصویب شده اند و عموماً پذیرفته شده، جا افتاده اند و به طور گسترده در صنعت داخلی و خارجی به کار می روند.
بسیاری از موسسات، از جمله برخی از سازمانهای استانداردسازی نگرشهایی نیز در مورد استانداردهای باز دارند. از جمله:
• استانداردهایی که به صورت عمومی جهت اجرا و به کارگیری موجود هستند.
• کلیه علاقه مندان باید بتوانند در توسعه استانداردها مشارکت داشته باشند.
به طور کلی همگان در مورد استانداردهای باز، روی مشخصه های زیر متفق القول هستند:
• دسترسی خواندن جهت بازخوانی، اجرا و به کارگیری برای همه داشته باشد.
• طی فرآیندی که باز بوده و مشارکت بقیه در آن نسبتاً راحت و ساده است، توسعه یابد.
• هیچ فروشنده/گروه واسط مشخص و معینی نداشته باشند.
استانداردهای مهمی مانند HTML/XML – W3C ، Opendocument - OASIS/ISO/IEC
TCP/IP/HTML - IETF ، مبنای استانداردهای لینوکس (LSB) – گروه استانداردهای آزاد، ISO/IEC ، یونیکد – کنسرسیوم یونیکد، ISO/IEC و 802.116 - IEEE را می توان در شمار استانداردهای باز به حساب آورد.

نتیجه گیری:
با رعایت و استفاده از موارد باز بودن، به راحتی می توان مشکلاتی از قبیل استفاده از فایل یا مستندی را بدون توجه به نوع نرم افزار و قوانین موجود بر آن و تنها بر اساس مجوزهای آزاد برطرف کرد و همچنین در صورت خریداری محصول جدید، بدون هیچ مشکلی می توان باز هم با مشتریان خود از طریق همین محصول جدید فارغ از نوع و یا نسخه نرم افزار مورد استفاده از سوی مشتریان در ارتباط بود.


تالیف: بهروز عبادی
تاریخ بارگذاری: 86/11/24

منابع:
• مقدمه ای بر نرم افزارهای آزاد/متن باز،دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک، سال 1384، دکتر محمد خوانساری، دکتر حمیدرضا ربیعی،
• مقدمه ای بر استانداردهای باز، دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک، در حال چاپ، دکتر محمد خوانساری، حمیدرضا ربیعی، مهندس زهرا احمدی
• Open Source Content, Palma Samuelson
Open Content and access for digital scholarship, Gerry Mckiernon
Free/Open Source, Open Content, Lawrence Liang
Open Standard, Open Content and a model for Openness, Brian Kelly

لینوکس با ویندوز چه تفاوتی دارد؟

یکی از نخستین سوالاتی که در ذهن هر کاربری که به تازگی نام لینوکس به گوشش خورده است، مطرح می‌شود، این است که خوب لینوکس چه تفاوتی با ویندوز دارد؟ من در این مقاله قصد دارم بدون اینکه وارد مسائل خیلی فنی شوم، این موضوع را تشریح کنم.

لینوکس چیست؟

لینوکس به خودی خود، یک هسته (Kernel) است. هسته، بخش اصلی سیستم‌عامل را تشکیل می‌دهد که کار آن کنترل داده‌ها، مدیریت حافظه، سخت‌افزار، ورود و خروج داده‌ها و تمامی موارد اصلی سیستم‌عامل می‌باشد. همانطور که گفتم، لینوکس به خودی خود سیستم‌عامل به شمار نمی‌رود، بلکه با استفاده از ابزارهایی که پروژه بازمتن (OpenSource) گنو (GNU) برای آن تولید کرده است، تبدیل به یک سیستم‌عامل کامل می‌شود (به همین دلیل است که لینوکس را معمولا گنو/لینوکس یا GNU/Linux می‌نامند) و با اضافه کردن سایر نرم‌افزارهای بازمتن به آن، می‌توان از آن در موارد متعددی مانند سرویس‌دهنده‌ها، ایستگاه‌های کاری، کامپیوترهای روی‌میزی، ابر رایانه‌ها، ابزارهای صنعتی و پزشکی که دارای سیستم‌های درونه‌ای (Embedded) می‌باشند و... استفاده کرد.
از نظر فنی، لینوکس را می‌توان نمونه بازمتن سیستم‌عامل یونیکس نامید. زیرا بر اساس استاندارد POSIX پیاده سازی شده و کاملا با آن سازگار است. بنابراین لینوکس را می‌توان نواده سیستم‌عامل پرسابقه و مستحکم یونیکس دانست که البته خواص خوب آنرا نیز به ارث برده است. اکنون تفاوت‌های اصلی لینوکس و ویندوز را با هم می‌شماریم:

لینوکس : سیستم‌عامل آزاد

لینوکس یک سیستم عامل آزاد و بازمتن است. کد منبع آن در اختیار همگان قرار دارد و همه می‌توانند در کدهای آن تغییر ایجاد کرده و بنا به نیازشان استفاده کنند. آزاد و در دسترس بودن کدهای منبع سبب می‌شود تا بتوانید از طرز کارکرد دقیق سیستم‌عامل مطلع شوید. شما لینوکس را می‌توانید به هر تعداد کپی کرده و بین دوستانتان پخش کنید. در سمت مقابل، ویندوز یک سیستم‌عامل اختصاصی است که کد منبع آن سری نگهداشته شده است و برای همگان در دسترس نیست. شما نمی‌توانید بفهمید که واقعا در زیر سیستم‌عامل ویندوزتان چه می‌گذرد؟ آیا یک برنامه جاسوسی در آن پنهان نشده است؟ بعید نیست. سیستم عامل ویندوز رایگان نبوده و تحت حمایت قانون کپی‌رایت قرار دارد. شما نمی‌توانید آنرا کپی کرده و پخش کنید. در صورت این کار شما خلاف‌کار هستید و جریمه و مجازات خواهید شد. (فعلا نه در ایران ولی در ۴-۶ سال آینده بله)
لینوکس را به هواپیمایی تشبیه کرده‌اند که هر قسمت از انرا در جایی ساخته‌اند. لینوکس واقعا محصول کشور خاصی نیست. تعداد زیادی از مردم در سرتاسر جهان در حال کار بر روی آن و توسعه آن هستند. تعداد برنامه نویسانی که روی بخش‌های مختلف سیستم‌عامل لینوکس کار می‌کنند، به حدود ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد، در حالی که تعداد کل برنامه‌نویسان مایکروسافت کمتر از ۱۰۰۰۰ نفر است. همین، تفاوت کیفیت کار را مشخص می‌کند.
شما با سیستم‌عامل لینوکس آزاد هستید. لازم ندارید تا از نرم‌افزارهای اختصاصی استفاده کنید و تحت انقیاد آنها در آیید.

لینوکس : سرعت، قدرت، پایداری

همانطور که گفتم، لینوکس نواده سیستم‌عامل یونیکس است. بنابراین ساختار کلی این سیستم‌عامل کاملا با ویندوز متفاوت است. این به این معنی است که مثلا شما نخواهید توانست برنامه‌هایی که در ویندوز دارید، روی لینوکس اجرا نمایید (البته راه‌هایی وجود دارد – شبیه سازها - ولی در حالت عادی خیر). یکی از خواص اصلی سیستم‌عامل‌های خانواده یونیکس، پایداری و استقامت بسیار بالای آنهاست. این سیستم‌عامل‌ها به این راحتی‌ها خراب نشده و به ندرت نیاز به بوت مجدد پیدا می‌کنند. لینوکس‌هایی وجود دارند که شما می‌توانید سالها بدون نیاز به بوت، از آنها استفاده نمایید. در سمت مقابل، حتی جدیدترین و پایدارترین سیستم‌های ویندوز به اندازه یک موی لینوکس پایدار نیستند. برای بکارگیری سیستم‌های ویندوز به عنوان سرویس دهنده به حافظه و پردازنده‌های قویتری نیاز دارید و مطمئن باشید اگر هر هفته آنرا بوت نکنید، از کار خواهد افتاد!
من حدود ۲ سال است با این سیستم‌عامل کار می‌کنم. تنها یکبار مجبور شده‌ام بدلیل اشکال در کارت صوتی آنرا بوت کنم. (فقط کارت صوتی از کار افتاده بود!) در صورتی که در ویندوز، شما اگر خیلی شانس داشته باشید، حتما هفته‌ای ۲-۳ مشکل را که منجر به بوت خواهند شد، خواهید داشت. معمولا سیستم‌عامل لینوکس به راحتی خراب نمی‌شود و برعکس ویندوز مجبور نیستید تا آنرا هر چندماه یکبار مجددا نصب کنید. حتی برخی از انواع لینوکس به نصب «یکبار برای تمامی عمر» مشهور هستند. این گونه سیستم‌ها را می‌توانید حین کار و حتی بدون بوت، به نسخه‌های جدیدتر ارتقا دهید.

لینوکس : امنیت، امنیت، امنیت

امروزه در دنیایی متکی بر فناوری اطلاعات زندگی می‌کنیم که هر لحظه به خطر افتادن جریان اطلاعات منجر به بروز خسارت‌های تجاری جبران ناپذیری خواهد شد. امروزه همه به دنبال یک سکوی (Platform) امن‌تر برای اجرای برنامه‌های کاربردی و سروی‌دهنده‌ها هستند. لینوکس حرف‌های زیادی برای گفتن در سمت امنیت دارد. بسیاری از قابلیت‌های امنیتی که در ویندوز وجود ندارند و یا فقط با اضافه کردن نرم‌افزارهای اضافی قابل دسترسی می‌باشند، بطور درونی و پیش‌گزیده در لینوکس پیاده سازی شده‌اند. لینوکس از ابتدا برای محیط‌های شبکه‌ای و چند کاربره طراحی شده است و همین باعث رعایت مسائل امنیتی از ابتدا در ان شده است، درحالی که ویندوز اینگونه نبوده و درحال حاضر نیز از نظر امنیتی دارای نقاط ضعف فراوانی است. مثلا یک برنامه مخرب با استفاده از همین ضعف‌های امنیتی می‌تواند کل سیستم‌عامل را نابود کند، ولی در صورتی که مورد مشابهی در لینوکس وجود داشته باشد، حداکثر به دایرکتوری خانگی کاربر اجرا کننده آسیب خواهد رسید، نه کل سیستم‌عامل.
اینطور نیست که لینوکس فاقد هر گونه اشکال امنیتی باشد، خیر، ولی باز بودن کد منبع آن باعث می‌شود تا بسیاری از اشکالات امنیتی پیش از ایجاد خسارت و در مراحل توسعه و برنامه نویسی برنامه بر ملا شده و رفع شوند. در صورتی که اشکالی نیز در برنامه‌های منتشر شده یافت شود، بدلیل موجود بودن کد منبع سریعا برطرف می‌گردد. در صورتی که در سیستم عامل ویندوز شما باید منتظر مایکروسافت بمانید و بمانید و بمانید. سیستم‌عامل ویندوز دارای اشکالات امنیتی بسیاری است که به راحتی هم کشف نمی‌شوند و هنگامی کشف می‌شوند که خسارات جبران ناپذیری در اثر حمله از طریق آن ضعف‌های امنیتی رخ دهد که امثال آنرا شاهد هستیم.
می‌توان ادعا کرد که تقریبا هیچ ویروسی برای لینوکس وجود ندارد و این درحالی است که سالیانه بیش از ۱۰۰۰ ویروس و کرم مختلف برای سیستم‌عامل ویندوز ایجاد می‌شود. این بخاطر عدم گسترده بودن لینوکس نیست (حدود ۷۰ درصد از سایت‌های وب در جهان بر روی سیستم‌عامل لینوکس و سرویس‌دهنده وب آپاچی درحال اجرا هستند) بلکه بدلیل وجود حفره‌های امنیتی متعدد ویندوز و سیاست انحصار گرایی مایکروسافت است. یعنی چه؟ مایکروسافت طوری رفتار و سیاست گذاری کرده است که مشتریان خود را تنها به محصولات خودش عادت دهد. بسیاری از کاربران ویندوز از اینترنت اکسپلورر و آتلوک برای مرور وب و پست الکترونیک استفاده می‌کنند. من به عنوان یک ویروس نویس، می‌دانم که اگر ویروسی را برای کاربران ویندوز بنویسم، بر روی کامپیوترهای ۹۰ درصد آنها اثر خواهد کرد. چون اکثرا از IE و Outlook استفاده می‌کنند. ولی در لینوکس چطور؟ در لینوکس شما طیف وسیعی از انتخاب و عدم اجبار دارید. من از مرورگر موزیلا استفاده میکنم. دوستی دارم که Konqueror را ترجیح می‌دهد. دیگری از Opera استفاده می‌کند. من از Kmail استفاده می‌کنم. دوستم از Evolution، دیگری از Pine و بعدی از Mutt و برادرم هم از Mozilla Mail. من فقط می‌توانم برای یکی از اینها ویروس بنویسم چون روی بقیه کار نخواهد کرد و عملا میزان اثر آن انداک خواهد بود. ضمنا هیچیک از ویروس‌هایی که برای ویندوز نوشته شده‌اند، بر روی لینوکس کار نمی‌کنند.

لینوکس : تعدد سکوهای اجرایی

لینوکس برخلاف ویندوز بر روی تعداد زیادی از سکوهای مختلف سخت‌افزاری اجرا می‌شود و شما حتی قادرید آنرا برای کار بر روی سکوی مورد نظرتان تغییر دهید. این قابلیت، لینوکس را برای بکارگیری در سخت‌افزارهای درونه‌ای (Embedded) بسیار مناسب می‌سازد. هسته 2.6 لینوکس که بتازگی ارائه شده است، این امکان را فراهم می‌سازد تا لینوکس را بر روی دستگاه‌های بسیار کوچک و یا ابر رایانه‌های بسیار بزرگ اجرا نمایید. اصلا ویندوز می‌تواند؟

لینوکس : گسترده‌ترین تنوع در کاربرد

لینوکس را می‌توانید برای انجام وظایف بسیار متعددی بکار بگیرید. از دستگاه چک کردن اتصالات شبکه، دیوار آتش، مسیریاب (Router) شبکه، سرویس‌دهنده‌های مختلف مانند وب، بانک اطلاعاتی، فایل، چاپ و...، میزهای کار (Desktop)، ایستگاه‌های کاری (Workstations) و... سیستم‌عامل لینوکس حتی این امکان را دارد که از آن بتوان به صورت یک سیستم زنده و پرتابل استفاده کرد. به این معنی که کل سیستم‌عامل از روی یک دیسک CD اجرا شود و شما آنرا با خودتان جابجا کنید و میزکار و تنظیماتتان را همراه خودتان منتقل کنید. علاوه بر این، این قابلیت برای رفع اشکال و نمایش آن نیز بسیار مفید است.

لینوکس : تنوع در انتخاب

بدلیل آزاد بودن سیستم‌عامل لینوکس، هر گروه یا موسسه تجاری، یک نسخه خاص از آن که به توزیع یا پخش (Distribution) معروف هستند، منتشر ساخته است. این توزیع‌های مختلف همگی لینوکس هستند، ولی هریک معمولا برای یک یا چند امر خاص مانند سرویس‌دهنده، دیوار آتش، میزکار و... طراحی شده‌اند و هریک قابلیت‌ها و بهینه سازی‌ها خاص خودشان را به کاربران ارائه می‌کنند. کاربران در این میان آزادی انتخاب زیادی داشته و می‌توانند چیزی که کاملا نیازشان را برطرف می‌کند، انتخاب کنند. چیزی که در ویندوز نمی‌توان مفهومی برای آن پیدا کرد.

لینوکس : سیستم‌عاملی حرفه‌ای

لینوکس یک سیستم‌عامل حرفه‌ای است. یعنی ممکن است یک کاربر کاملا غیر فنی برای مدیریت آن و انجام برخی از تنظیمات سخت‌افزاری دچار مشکل شود و نتواند به راحتی این کار را انجام دهد. البته برخی از توزیع‌های لینوکس این امور را بسیار راحت (و حتی راحت‌تر از ویندوز) کرده‌اند، ولی با این حال به طور کلی، لینوکس یک سیستم‌عامل حرفه‌ای است که در عین سادگی، از پیچیدگی‌های فنی زیادی برخوردار است. البته تمام کاربران لازم نیست این امور را بدانند. مثلا یک کارمند دفتری که اموری مانند تایپ و حسابداری را با کامپیوترش انجام می‌دهد، ممکن است از نظر فنی تفاوتی را احساس نکند، ولی لینوکس خوراکی ۴ ساله برای کاربران خوره فراهم می‌سازد! برخلاف ویندوز، نکات بی‌پایانی برای یادگیری در لینوکس وجود دارد. این سیستم‌عامل ۴ سال به راحتی شما را مشغول خواهد کرد و می‌توانید مطمئن باشید پس از آن بازهم مطالب جدیدی برای یادگیری وجود خواهند داشت! پس خوره‌های کامپیوتری از آن لذت وافری خواهند برد و هرگز آنرا رها نخواهند کرد.
برخلاف ویندوز، در لینوکس راحت‌تر هستید تا بسیاری از کارهای پیکربندی و سیستمی را از خط فرمان بسیار قدرتمند و عالی آن انجام دهید. با اینکه برای بسیاری از امور مانند ویندوز ابزارهای گرافیکی طراحی شده است، یک کاربر حرفه‌ای واقعا از خط فرمان لینوکس لذت خواهد برد. خط فرمان ویندوز را اصلا می‌توان خط فرمان نامید؟

لینوکس : بهشت برنامه نویسان!

لینوکس را بهشت برنامه نویسان نامیده‌اند. برخلاف ویندوز که اکثر ابزارهای برنامه نویسی روی آنرا باید جداگانه نصب و حتی خریداری نمایید، لینوکس به همراه تمامی ابزارهای برنامه نویسی مورد نیازتان و با هر زبانی که فکر کنید ارائه می‌شود. کافی است آنرا نصب کنید و کار برنامه نویسی‌تان را با ابزارهای دلخواهتان شروع کنید.

لینوکس : یک جعبه ابزار کامل

لینوکس برای کاربران حرفه‌ای، یک جعبه ابزار کامل به شما می‌رود که در آن تمامی ابزارهای مورد نیاز مانند برنامه‌های اینترنتی، ابزارهای امنیتی مانند ابزارهای آزمایش شبکه، ابزارهای برنامه نویسی، هزاران صفحه کتاب و راهنما در آن پیدا خواهید کرد. ابزارهایی که در اختیارتان قرار دارد چنان متنوع هستند که می‌توانید ۹۰ درصد اطمینان داشته باشید که پس از نصب آن به چیز دیگری نیاز نخواهید داشت.

لینوکس : یکی از زیباترین دستاوردهای بشری

لینوکس در سایه همکاری و تبادلات علمی هزاران نفر در سرتاسر جهان ایجاد شده و توسعه یافته است. این همکاری چنان گسترده و زیبا بوده و هست، که به سیستم‌عامل لینوکس لقب «زیباترین دستاورد همکاری جمعی بشر» داده شده است. فرهنگ حاکم در جامعه لینوکس و بازمتن، فرهنگ کمک، اشتراک اطلاعات و تلاش برای بهبود هرچه بیشتر محصولات و «انجام هرکاری که از دستت برمی‌آید» است. هرکس که می‌خواهد با این سیستم‌عامل کار کند، باید تمامی دیدگاه‌ها و عقاید قبلی خود را درباره نرم‌افزارها و سیستم‌عامل کنار گذاشته و با یک دیدگاه جدید و طرز فکر متحول شده وارد دنیای لینوکس شود، زیرا با فرهنگ حاکم متفاوتی روبرو خواهد بود. لینوکس نوید دهنده آزادی است...

منبع: http://www.itna.ir/archives/article/all.php

بررسی ویندوز ویستا

۱. ویستا یک سیستم عامل کامل محسوب نمی‌شود

مایکروسافت در حال حاضر مشغول تهیه نخستین سرویس‌پک برای ویندوز ویستا است. لذا تا زمانی که این اولین سرویس‌پک ارائه گردد، ویستا فعلا به درستی آماده نیست. احتمالا اواخر سال میلادی جاری این اتفاق بیفتد.

شرکتهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری که محصولات سازگار با ویستا را تولید می‌کنند همگی برای سیستم عامل جدید مهیا نیستند. بسیاری از این شرکتها در حال تکمیل درایورها و به روز رسانی‌های ویستا هستند. مهم‌تر از همه، همه شرکتهای کارت ویدیو و صدا هم آماده نیستند.

نرم‌افزارها، از قبیل مجموعه‌های امنیتی که ممکن است پیش از این هزینه آنها را پرداخت کرده باشید، احتمالا بر روی ویستا اجرا نمی‌شوند، و برخی از آنها نیازمند به روز رسانی‌هایی هستند که هنوز آماده نیستند.

Trend Micro، Panda، CA و Symantec همگی اعلام نموده‌اند که مجموعه‌های به روز رسانی شده خود را برای دسترسی به ویستا عرضه خواهند کرد.

بازی بر روی ویستا – و پشتیبانی گرافیکی DirectX 10 در ویستا – برای علاقه‌مندان به بازی بسیار جذاب خواهد بود. اما این چیزی است که فقط بعدها این امکان به وجود خواهد آمد.

۲. ویستا گران است

مایکروسافت سه نسخه از ویستا را برای کاربران خانگی در ایالات متحده عرضه می‌کندHome Basic، Home Premium وUltimate.

ارزان‌ترین راه به منظور دریافت یک کپی قانونی از ویستا برای کاربران فعلی ویندوز XP خریداری نسخه‌ ارتقاء Home Basic است که 99 دلار قیمت دارد. اما ارزان‌ترین نسخه برای شما دردی را دوا نخواهد کرد، زیرا اولا این که نسخه ارتقاء مستلزم آن است که شما CD ویندوز XP خود را سال‌ها نگه دارید. ثانیاً، Home Basic فاقد قابلیتهای Aero UI و Media Center است. به علاوه، شما نمی‌توانید ابزارهای جانبی Xbox را به Home Basic متصل نمایید. برای بسیاری از افراد، اینها در وهله نخست بهترین دلایل برای ارتقاء به ویستا محسوب می‌شوند.

Home Premium 239 دلار برای نسخه کامل و 159 دلار برای نسخه ارتقاء) تقریبا با ویندوز XP Home ) معادل است. آن برای کاربران غیر فنی‌ای هست که از سیستم‌شان فقط برای اهداف شخصی سبک استفاده می‌کنند. اما برای آن دسته از کاربرانی که در حال حاضر ویندوز XP Pro را در خانه اجرا می‌کنند ویندوز ویستا Ultimate بهترین گزینه برای جلب رضایت آنها خواهد بود. Ultimate همه خصوصیات را در بر می‌گیرد، به اضافه ویژگیهای خاص کاربران حرفه‌ای در نسخه تجاری ویستا.

نسخه کامل ویندوز ویستا Ultimate 399دلار قیمت دارد. لازم به ذکر است که نسخه ارتقاء ویستا Ultimate 259 دلار قیمت دارد. ارزان‌ترین ویستا کپی‌ای است که به همراه یک PC جدید ارائه می‌شود چون در این صورت مشمول تخفیف بالای توزیع‌کننده می‌شود.

۳. ویستا به یک PC جدید نیاز دارد

برای بهره‌گیری کامل از قابلیت‌های ویستا، احتمالا باید یک PC جدید بهینه‌سازی شده برای ویستا خریداری شود. بسیاری از مزایای ویستا نیازمند سخت‌افزاری هستند که PC کنونی افراد فاقد آن است. لذا برای اجرای آن باید سخت‌افزار جدید خریداری شود!

جستجوی جدید ایندکسی ویستا عالی است، اما برای ایندکس، به فضای هارد دیسک اضافی و فضای ذخیره‌سازی اضافی برای خود سیستم عامل نیاز است. حتی فکر اجرای ویستا بر روی یک سیستم با کمتر از 1 گیگابایت رم را به ذهن خود راه ندهید؛ 2 گیگابایت قابل قبول است و 4 گیگابایت مطلوب است.

۴. ویستا وقت‌گیر است

خریداری ویستا در حال حاضر، و نصب آن بر روی سخت‌افزار قدیمی، کارهای اضافی وقت‌گیری را بر سایر کارها می‌افزاید – احتمالا یکی دو روز بیشتر. چرا؟ به احتمال زیاد کاربر ناچار خواهد بود درایورهای جدیدی را برای اجزاء سیستم و دستگاه‌های جانبی قدیمی خود بیابد، نصب کند و عیب‌یابی نماید.

۵. ویندوز XP منسوخ نیست

ویستا مزایای جدیدی می‌افزاید، و در بلندمدت محاسبه‌گری (computing) را ساده‌تر، سریع‌تر و خوشایندتر خواهد نمود. اما آن واقعا هیچ یک از مسایل موجود را حل نمی‌کند. ویندوز XP پس از سال‌ها پشتیبانی قدرتمند وسیع و وصله‌های سرویس، یک سیستم عامل قوی و بسیار کاربردی است و پشتیبانی خوب آن همچنان ادامه دارد. مایکروسافت متعهد شده که حداقل هفت سال دیگر XP را پشتیبانی کند، و حتی قصد دارد یک Service Pack 3 را سال آینده ارائه کند.

Gartner می‌گوید تا انتهای سال، XP بر روی 77.1 درصد از تمامی PC ها در سطح دنیا نصب خواهد شد، و ویستا تنها بر روی 12.3 درصد. این بدان معنی است که صنعت اطمینان حاصل خواهد کرد که محصولات جدیدش هنوز به خوبی بر روی XP کار می‌کند.

۶. ویستا همچنان می‌تواند بهترین دلیل برای استفاده از لینوکس باشد

سال‌ها پیش، سوییچ کردن از ویندوز به لینوکس تقریبا برای اغلب افراد غیر ممکن بود. ما کاملا به برنامه‌های کاربردی رومیزی وابسته بودیم، که بسیاری از آنها هیچ معادلی بر روی لینوکس نداشتند. در حال حاضر، بسیاری از کارهایی که ما انجام می‌دهیم برخط (آنلاین) هستند، به گونه‌ای که ترک ویندوز و حرکت به سمت یک توزیع لینوکس برای اغلب افراد کاملا امکان پذیر است. این کار اکنون یک انتخاب واقعی است، و اساسا یک اولویت محسوب می‌گردد.

با وجود ویندوز ویستا به عنوان سیستم عامل پیش‌فرض بر روی هر سیستم جدیدی که شما می‌خرید، مد نظر قرار دادن حرکت به سمت یک لینوکس اهمیت می‌یابد. گذشته از همه اینها، ویستا به هر حال شما را مجبور به آموختن یک سیستم عامل جدید می‌کند، و – در کوتاه مدت – سیستم عاملی که کمتر از XP پشتیبانی می‌شود. در هر دو مورد، شما از یک رابط سه بعدی، widget ها و سایر ابزارها استفاده خواهید نمود. در حال حاضر امکان محیط سه بعدی در لینوکس با استفاده از فناوری XGL کاملا مهیا بوده و بسیاری از کاربران در حال استفاده از آن می‌باشند.

تحت چه شرایطی شما باید به یک لینوکس سوییچ کنید؟

طرفداران و کاربران لینوکس به شما خواهند گفت که پاسخ این سوال واضح است

: اگر شما خواهان آن هستید که سیستم‌تان کمتر قفل یا هنگ کند، با دردسرهای کمتری اجرا شود و شکافهای امنیتی کمتری داشته باشد در این صورت از یکی از توزیعهای لینوکس استفاده کنید. اما این دید جهانی کاربران لینوکس است. اما اگر به دنبال اتخاذ این تصمیم از دید جهانی کاربران PC باشید، در ادامه یک چک ‌لیست قابل استفاده‌تر آورده می‌شود:

سوییچ کردن به یک توزیع لینوکس را مد نظر قرار دهید اگر:

-- اگر اهل بازیهای PC نیستید.

-- دارای هیچ برنامه کاربردی فقط-ویندوزی نیستید که بخواهید همچنان بدون شبیه‌سازی آن را اجرا نمایید.

-- شما سرمایه کافی برای خریداری قطعات سخت‌افزاری اصلی PC را در اختیار ندارید – (کارتهای گرافیکی گران جهت رندر کردن – مثال در مورد فیلمهایی که جهت رندر کردن و ساخت انیمیشنهای خود از لینوکس استفاده کرده اند.

-- برنامه‌های کاربردی غیرلینوکسی که کارفرمای انجام آنها را در خانه الزامی کرده، ندارید.

ویستا نسبت به ویندوز xp

با انتشار زودهنگام جدیدترین نسخه سیستم عامل مایکروسافت – ویندوز ویستا – به نظر می رسد مایکروسافت در صدد ایجاد تغییرات بنیادین و جالبی در Group Policy است. به عنوان راهبر و مشاور در امر Active Directory و Group Policy در 6 سال گذشته، این تغییرات بسیار چشمگیر به نظر می‌رسد. قابلیتهای دیگر اضافه شده به ویستا شامل Network Location Awareness و تمهیدات جدید در مورد قالب‌های ADM است.

تنظیمات جدید Group Policy در ویستا

در مقایسه با Windows XP SP2، ویندوز Vista فیلدهای بسیاری در Group Policy اضافه کرده است. حدود 2400 نوع تنظیم در Group Policy Object برای کامپیوتر با ویندوز ویستا ساخته شده است. ویستا تنها حدود 800 تنظیم اضافه می‌کند که در مقایسه با ویندوز XP Service Pack 2 به میزان نصف اضافه شده است. تعداد زیادی از این تنظیمات برای پاسخ به نیازهای کاربران به وجود آمده اند و بقیه برای پشتیبانی قابلیت های جدید ویندوز ویستا اضافه شده اند. بعضی از مهمترین این تغییرات در زیر بررسی می‌شود.

مدیریت توان (Power Management)

مهمترین خواسته کاربران از زمان به وجود آمدن Group Policy همواره قابلیت کنترل توان Power Management بوده است. بالاخره مایکروسافت این قابلیت را در ویندوز ویستا اضافه کرد. از آن جا که مایکروسافت و EPA آزمایش و گزارش کرده اند که می‌توان با تنظیم توان کامپیوترهای رومیزی به ازاء هر کامپیوتر در سال 50% صرفه جویی کرد؛ کنترل توان می‌تواند در مورد شرکت‌ها سریعا مؤثر واقع شود. بسیار ساده است! لزومی ندارد کامپیوترها همیشه با تمام توان (Full Power) کارکنند، در حالی که کارمندان اصلا در محل کار حضور ندارند. قبل از ویستا، شرکت‌ها باید از محصولات DesktopStandard و Full Armor استفاده می‌کردند تا بتوانند توان را برای ویندوز XP و 2000 بهینه کنند.

کنترلهای نصب لوازم (Device Installation Controls)

متخصصان IT که در زمینه امنیت در شرکت‌ها مشغول به فعالیت اند، در مورد لوازم ذخیره سازی قابل جابجایی (Removable Media Devices) بسیار حساسند. به طور کلی این لوازم باعث ایجاد خطر جدی برای کامپیوترهای رومیزی و شبکه می‌شوند. بدون کنترل روی نصب و استفاده از این وسایل، کاربران می‌توانند باعث ورود ویروس، کرم و نرم‌افزارهای آسیب‌رسان با استفاده از این وسایل شوند. ویستا شامل تنظیماتی برای کنترل و نصب درایوهای USB، CD-RW، DVD-RW و لوازم قابل جابجایی دیگر نیز می باشد .

تنظیمات امنیتی (Security Settings)

در ویستا، مایکروسافت دو تکنولوژی امنیتی مرتبط را با هم ادغام کرده است : Firewall و IPSec. استفاده از IPSec با Firewall برای مراقبت از کامپیوترها بسیار مفید خواهد بود. ارتباط server-to-server روی اینترنت، کنترل سطوح دسترسی کامپیوترها به منابع شبکه با توجه به سلامت آن‌ها و استفاده از منابع با توجه به درخواست‌های متداول، از جمله کاربردهای این نوع مراقبت است. از آن‌‌جایی که این تنظیمات امنیتی برای هر کامپیوتر مهم است، منطقی به نظر می‌رسد که در Group Policy جایی برای آن باز شده باشد.

مدیریت چاپگرها با توجه به موقعیت در شبکه

می‌توان گفت مدیریت چاپگر، کابوس‌ همه مدیران شبکه است. با وجود شرکت‌های دارای کامپیوترهای قابل حمل و حرکت کاربران از ساختمانی به ساختمان و از محلی به محل دیگر، مدیریت چاپگر سخت‌تر هم شده است. ویستا این مسئله را با تنظیم چاپگر با توجه به سایت Active Directory که کامپیوتر به آن تعلق دارد حل کرده است. از آن‌جا که سایت‌های Active Directory معمولا منطبق بر توپولوژی جغرافیایی ویا فیزیکی شبکه است، این روش راه حل کاملی برای ارسال اسناد به چاپگر به وسیله کامپیوترهای قابل حمل ارائه می‌دهد. قبل از ویستا شرکتها باید برای کنترل چاپگرها در ویندوز 2000 و XP از برنامه‌های شرکتهایی مثل DesktopStandard و Full Armor استفاده می‌کردند.

طراحی مجدد قالب‌های ADM

قالب‌های ADM اولین بار با ویندوز NT4 و در قالب زبان نشانه گذاری (markup) برای تعریف و انجام تغییرات در رجیستری ظاهر شدند. با ظهور Group Policy، وجه استفاده از ADM تغییری نکرد اما قابلیت‌های جدیدی به آن اضافه شد. قالبهای ADM راه حلی برای تغییر ارزش‌های رجیستری به شمار می‌روند اما دارای مشکلاتی هستند، از جمله :

• حجیم شدن ADM که دلیل آن زیاد شدن قالب‌های ADM در هر GPO می‌باشد.

• ناسازگاری نسخه قالب ADM، که به دفعات به دلیل نصب service pack های جدید روی یک یا چند کامپیوتر رخ می‌دهد.

• سردرگمی در سیاست‌ها یا ارجحیت‌های اعمال شده که بستگی به این دارد که کدام قسمت رجیستری دستکاری شده باشد.

• ناتوانی در کنترل کردن ارزش‌های دودویی (binary) یا چند رشته‌ای (multi-string) در رجیستری

مایکروسافت می‌داند که قالبهای ADM به واقع یک حفره بازدارنده برای اهداف خرابکارانه در رجیستری است. اما در ویستا این مشکل رفع شده است. در ویستا، اکثر این مشکلات با تبدیل قالب ADM به یک فرمت جدید بر مبنای XML و خلاص شدن از قالبها حل شده است. فایلهای با فرمت جدید که فایلهای ADMX خوانده می‌شوند، به زبانهای مختلف اجازه می‌دهند در یک فایل واحد مرجوع شوند. همچنین تکنولوژی ADMX فایلهای بزرگ و یکپارچه ADM را می‌گیرد و آن را به فایلهای کوچک‌تر ADMX با مدیریت آسان‌تر تقسیم می کند.

Network Location Awareness

Group Policy و برنامه‌های مرتبط با تنظیم Group Policy Object به اندازه سرعت ارتباط دسترسی به شبکه (Network Availability) وابسته اند. ویستا قابلیت‌های جدیدی در مورد آگاهی از شبکه (Network awareness) ارائه داده است که باعث کم شدن زمان بالا آمدن کامپیوتر و اعتبار بیشتر اعمال سیاستها می‌شود. حوزه‌های زیر که در ارتباط با آگاهی از شبکه است در ویندوز ویستا مورد توجه قرار گرفته اند.

زمانی را که کامپیوتر در هنگام بالا آمدن ، صرف اعمال سیاستها می‌کند، فارغ از این که شبکه قابل دسترس نیست، می‌تواند قابل توجه باشد. ویستا نشانگرهایی برای شناسایی وضعیت NIC قرارداده است. این نشانگرها وضعیت NIC را در حالتهای فعال یا غیر فعال مشخص می‌کند. همچنین این نشانگرها می‌توانند دسترسی به شبکه را نیز مشخص کنند.

ویستا به Client ها این امکان را می‌دهد که در دسترس بودن و یا در دسترس ‌آمدن یک کنترل‌گر دامنه را پس از مدتی کار در وضعیت خارج از خط (offline) تشخیص دهد. این یک وضعیت ایده‌آل برای ارتباطات Remote Access مثل dial-up یا VPN به وجود می‌آورد.

دیگر احتیاجی به ICMP (PING) برای تشخیص سرعت اتصال کامپیوتر نیست. این برای شبکه‌های با سرعت پایین نیاز بود، اما اگر ICMP به دلایل امنیتی غیر فعال شده باشد، کامپیوتر به بسته‌های ارسالی PING پاسخ نمی‌دهد و باعث بروز خطا در اعمال Group Policy می‌شود. اما اکنون Network Location Awareness عمل تعیین پهنای باند را انجام می‌دهد و باعث می‌شود تازه‌سازی (refresh) سیاستها با موفقیت صورت پذیرد.

یکی دیگر از مشکلات ویندوز ویستا و xp ویروسی به نام MilWorm می باشد و از آخرین حفره موجود در برنامه IE که توسط مایکروسافت نیز اصلاح شده است را بهره برداری می کند.

مهاجمین می توانند با استفاده از این کد مخرب برنامه های مخرب دیگری را در سیستمهایی که توسط آخرین اصلاحیه های مایکروسافت به روز نشده اند نصب کرده و زمینه های اعمال خرابکارانه دیگر ار نیز فراهم کنند.

این آسیب پذیری ابتدا توسط یک محقق امنیتی به نام HD Moor کشف شده بود و این محقق امنیتی یک کد اثباتی منتشر کرده است که با اجرای آن برنامه IE از کار می افتاد.

یکی از کارشناسان شرکت Websense در این زمینه می گوید :« این دسته از کدهای مخرب در گذشته بسیار مورد استفاده قرار می گرفته است، حال با انتشار نسخه جدیدی از این آسیب پذیری باید منتظر ظهور برخی حملات از این طریق باشیم»

محققین شرکت eEye نیز در این زمینه می گویند که کد منتشر شده در سایت Milworm فقط روی مرورگر IE 6.0 کار می کند و برای IE 7.0 هنوز کدی منتشر نشده است.

Andre Protas مدیر بخش تحقیقات شرکت eEye در این زمینه می گوید: «ما این کد را روی IE 7.0 امتحان کرده ایم و جوابی نگرفته ایم اما پیش بینی می کنیم کد مربوط به برنامه IE 7.0 نیز در روز های آینده منتشر شود» (در مقایسه با مرورگر فایرفاکس).

بولتن امنیتی مایکروسافت درست چند روز بعد از انتشار یک اصلاحیه بحرانی مشهور به Animated Cursor منتشر شد. این حفره که به طور گسترده ای توسط سایتهای چینی و اروپای شرقی منتشر می شود به طور گسترده ای در کل شبکه اینترنت در حال انتشار بود.

لازم به ذکر است که حفره موجود در بخش زیر سیستم های کلاینت سرور ویندوز، بسیار بحرانی می باشد که اجازه سوءاستفاده و اجرای کدهای مخرب از راه دور روی تمامی نسخه های ویندوز شامل ویستا را می دهد. حفره دیگر که در بخش اجرای Universal Plug-and-Play می باشد نیز برای ویندوز XP بحرانی می باشد اما تاثیری روی ویندوز ویستا ندارد.

مایکروسافت همچنین در بولتن خود برنامه ضد کدهای مخرب خود را نیز به روزرسانی کرد و همچنین شش اصلاحیه غیر امنیتی نیز برای برنامه های مختلف خود منتشر کرد

با وجود ادعای مایکروسافت مبنی بر سازگاری ویستا با برنامه‌های دیگر، شرکت‌های مهم سازنده‌ نرم افزار، ادوب،‌ آی‌بی‌ام و سیمانتک جزء فروشندگانی هستند که همچنان با مشکل سازگار کردن برنامه‌های خود با ویستا درگیرند.

هنگامی‌ که مدیران از نسخه‌ خانگی ویندوز ویستا در ژانویه پرده برداشتند، به سازگار بودن سیستم عامل پر هیاهوی خود با صدها برنامه فروشندگان نرم‌افزار مستقل می‌بالیدند اما به این نکته که محصولات شرکت‌های ادوب سیستم، آی‌بی‌ام، سیمانتک و طراحان مطرح دیگر در فهرست برنامه‌های سازگار با ویستا قرار ندارند، توجه نشد.

با وجود این مقامات مایکروسافت اصرار دارند که شمار برنامه‌های تایید شده برای ویستا تقریبا در حدودی است که برای یک محصول تازه وارد شده به بازار انتظار می‌رود.

به گفته‌ مقامات مایکروسافت این شرکت به هنگام اولین بازبینی صدها طرح استراتژیک خود برنامه‌های فروشندگان نرم‌افزارهای مستقل را که به اجرا در ویستا نیاز داشتند، مدنظر قرار داد و در مراحل طراحی ویستا با مهندسان نرم‌افزاری از صدها سازنده‌ برنامه‌ کلیدی همکاری کرد و همچنین خود ویندوز ویستا را برای بررسی سازگاری با 1200 تا 1400 برنامه مهم تجاری و خانگی مورد آزمایش قرار داد و 3500 آزمایش را به‌طور هفتگی در مرحله‌ی پیش از عرضه ویستا به انجام رسانید که نتیجه آن میلیون‌ها آزمایش خودکار برای طراحی نهایی آن بود.

بر اساس این گزارش اظهارات مذکور هرچند تاثیر برانگیزند اما این سوال را مطرح می‌کنند که چرا با چنین برنامه‌ی سازگاری گسترده‌ای که ایجاد شده برخی از برنامه‌های کلیدی هنوز کاملا با ویستا سازگار نیستند.

مورد دیگر عامل امنیتی است؛ به‌روز کردن برنامه‌ها برای ویستا بسیار پیچیده‌تر از بازبینی آن‌ها برای تغییر از ویندوز NT ،ME به اکس‌پی و 2001 است.

به گفته سخنگوی سیمانتک، ارتقای برنامه‌های ویستا برای این شرکت بسیار دشوارتر از به‌روز کردن برنامه برای اکس پی است و سیمانتک برای بدست آوردن سازگاری ویستا با مایکروسافت همکاری می‌کند.

آغاز عرضه‌ ویستا چند هفته زودتر از نسخه‌های جدید فوتوشاپ ادوب Indesign و محصولات نشر دیجیتالی Dreamweaver صورت گرفت و در نتیجه ادوب تصمیم گرفت که بر روی سازگاری مجموعه محصولات جدید خود با ویستا متمرکز شود و محصولات مذکور بخشی از مجموعه‌ Creativesuite3 ادوب بودند.

تصمیم ادوب دردسر کاربران نسخه‌های قدیمی محصولات این شرکت را در پی داشت که ناچار شدند صدها دلار برای ارتقای برنامه‌ خود و سازگاری آن با ویستا هزینه کنند زیرا محصولات قدیمی ادوب در ویستا کار نکرده و خراب می‌شدند.

نگرانیهای مهاجرت به ویستا

مشکلات سازگاری موجب شده است که برخی از اشخاصی که قصد مهاجرت به ویستا را دارند، در مورد آن بیشتر فکر کنند، اداره هواپیمایی فدرال آمریکا به دلیل چنین نگرانی‌هایی تنها بخشی از 45 هزار رایانه و لپ‌تاپ خود را از اکس‌پی به ویستا ارتقا می‌دهد و سازمان حفظ محیط زیست و دیگر بخش‌های دولتی آمریکا نیز درگیر مشکل مذکورند.

اما مقامات مایکروسافت می‌گویند این قبیل مشکلات معمولی است و تاثیری به فروش ویستا در بازار آمریکا ندارد، زیرا اطمینان دارند که سازمان‌ها و ادارات آمریکا ظرف چند سال آینده به استانداردهای لازم در مورد ویندوز ویستا دست می‌یابند.

در این میان ظهور رقبای جدیدی مانند Dell که نسخه‌ای از لینوکس را به‌جای ویستا در رایانه‌های خود عرضه می‌کند انتخابهای جدیدی را برای کاربران فراری از مشکلات ویستا به وجود آورده که ممکن است مایکروسافت را با عدم بازگشت دائمی آنها به ویندوز مواجه کند.

ظاهرا بزرگترین ضعف ویندوز ویستا، طراحی درایورها برای آن است. این در حالیست که درایورهای وینوز XP 64 بیتی نیز هنوز دارای مشکل هستند و به نظر نمی رسد که شرکتها وقت کافی برای نوشتن مجددا آن برای ویستا 64 را داشته باشند در صورتی که در حال حاضر بیشتر لینوکسهای موجود در بازار داخلی خود نیز دارای این درایور ها می باشد و مشکل اجرای این قبیل از سخت افزارها را ندارند.

اگر در کل ویندوز ویستا را نسبت به یکی از سیستم عاملهای متن باز و حتی رقیب خود یعنی leopard mac os x در نظر بگیریم به شرح ذیل است:

یکی از مهمترین تفاوتهای ویستا نسبت به xp ماجولار بودن این سیستم عامل است که خود این امر دوام طولانی نداشته و باعث می شود مایکروسافت نسخه های اصلاحی زیادی را جهت بروزرسانی این امر ایجاد کند و در بحثها قرار بر این است که این ویژگی از ویستا در service pack 1 حذف شود

دیگری وجود aero در این سیستم عامل می باشد که از نظر مقایسه با leopard نمره خوبی را کسب می کند ولی در مقایسه با xgl و 3D desktop و xegl به هیچ وجه از نظر سرعت و زیبایی قابل مقایسه نیست و از نظر امنیتی بستن کرنل ویستا از نظر مایکروسافت یک ویژگی محسوب شده به صورتی که شرکتهایی که قبلاً با استفاده از api هایی که مایکروسافت در اختیار آنها قرار داده است قادر به نوشتن این قبیل از برنامه ها که اکثرا آنتی ویروسها و برنامه های ضد جاسوسی و درایورها سهم بیشتری به خود را اختصاص می داد در صورتی می توانند از این api های استفاده نماید که یکی از مجوزهای این شرکت را خریده باشد.

نرم‌افزار متن‌باز چیست؟

اگر مفاهیم متن‌باز/آزاد بودن نرم‌افزار، از اغلب افرادی که دانش کامپیوتری دارند، پرسیده شود، خواهند گفت که نرم‌افزار آزاد/متن‌باز باید شامل کد اولیه برنامه به هر زبانی (Perl, PHP, C, C++,…) که نوشته شده، باشد و...

جهت کاربردهای محلی نیز بتوان آنرا تغییر داد. پس از آن نیز بتوان آنرا، سلسله‌مراتبی، بطور "آزاد" تکثیر نمود. البته مفاهیم رسمی "نرم‌افزار آزاد" و "نرم‌افزار متن‌باز" جنبه‌های دیگری از کاربرد نرم‌افزار و توزیع آنرا در برمی‌گیرد که در درک تفاوتهای این نوع نرم‌افزار با انواع خصوصی و تجاری‌اش بسیار کمک می‌کند.

پیشگامان متن‌باز[1] تعریفی از نرم‌افزار متن‌باز[2] در 9 عبارت ارائه داده‌اند:

1. نرم‌افزار باید بدون نیاز به حق امتیاز یا هرگونه پرداختی برای فروش، امکان توزیع به صورت آزاد را داشته باشد.
2. کد منبع باید در دسترس باشد؛ اگر توزیع نرم‌افزار شامل کد منبع نیست، برنامه‌نویس باید بتواند نرم‌افزار را به‌راحتی پیدا کند، تا امکان تغییر آنرا داشته باشد. (برای مثال از یک صفحه‌ی وب، قابل download باشد)
3. اعمال تغییرات و کارهای بعدی روی برنامه امکان‌پذیر باشد و این برنامه‌های جدید را باید بتوان تحت همان شرایط برنامه‌ی اولیه و نرم‌افزار اصلی تکثیر کرد.
4. نگهداری تمامیت کد منبع اولیه، چه با نیاز به تغییر جهت توزیع به عنوان فایلهای وصله‌ای، و چه با نیاز به وجود نگارشهای متفاوت، ممکن باشد.
5. هیچگونه تبعیض و تمایزی بین اشخاص و گروهها وجود نداشته باشد.
6. هیچگونه تبعیض و تمایزی بین هر فعالیتی که در راستای نرم‌افزار انجام می‌گیرد، وجود نداشته باشد.
7. اجازه‌نامه باید به هر کسی که یک کپی از برنامه را دریافت می‌کند، نیز اختصاص یابد؛ بدون اینکه آنها نیاز به توافق و هماهنگی با اجازه‌نامه‌ی دیگری داشته باشند.
8. اجازه‌نامه نباید به محصول یا توزیع خاصی اختصاص داشته باشد.
9. اجازه‌نامه، نباید به دیگر نرم‌افزارهایی که در طول پروژه‌ی مجوزگرفته‌ی جاری، توزیع و تکثیر شده‌اند، تعلق بگیرد.

OSI فهرستی از اجازه‌نامه‌های مصوب را در سایت http://www.opensource.org/license دارد. در سپتامبر سال 2003، OSI فهرست حدود 45 مجوز متن‌باز وFSF، 56 مجوز آزاد را منتشر کردند. اغلب اینها، مثلاً GNUGPL و GNU Library یا LGPL در هر دو لیست وجود داشتند. GPL/LGPL محبوب‌ترین اجازه‌نامه‌های نرم‌افزارهای متن‌باز/آزاد هستند.

مزایا و ریسکهای نرم‌افزارهای متن‌باز

نرم‌افزارهای آزاد از نظر کاربر مزایایی دارند. عدم وابستگی به فروشنده، امکان برطرف کردن اشکالات در محل، امکان افزودن امکانات جدید مورد نیاز کاربر، آزادی و نیز کسب درآمد از کار دیگران(!) از جمله‌ی این مزایا می‌باشند. از نظر تولید کننده نیز مزایای متعددی می‌توان برشمرد. از جمله اینکه برنامه در دسترس عده بیشتری قرار می‌گیرد، اشکالات برنامه سریعتر پیدا می‌شود، برنامه به سرعت بهتر و بهتر می‌شود، تولید کننده بهتر می‌تواند تواناییهای خود را نشان دهد؛ همچنین سایر آزادیهایی که به تولیدکنندگان این نرم‌افزارها داده می‌شود از جمله‌ی این مزایا می‌باشند.

استفاده مجدد از کد، زمان تولید و توسعه را کاهش می‌دهد و نتایجی قابل پیش‌بینی فراهم می‌آورد. با دسترسی به کد منبع، عمر سیستمهای متن‌باز و ارتقای آنها به طور نامتناهی قابل افزایش است. ویژگیهای کیفی و ریسکهایی که در پروژه‌های متن‌باز وجود دارد، به شرح زیر است:

· قابلیت سفارشی کردن
· قابلیت استفاده از نرم‌افزار/ اعتبار
· قابلیتهای عملیاتی
· توازن
· انعطاف‌پذیری
· عمر
· کارایی
· کیفیت سرویس و پشتیبانی
· امنیت
· سهولت مدیریت/ سطح دشواری
· ریسک در تقسیم پروژه به بخشهای کوچکتر
· قابلیت استفاده از برنامه‌های کاربرد

هزینه‌ها

در پروژه‌های متن‌باز هزینه‌ها در دو بخش هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم پخش می‌شوند. هزینه‌های مستقیم عبارتند از:

• سخت‌افزار و نرم‌افزار
  • نرم‌افزار: قیمت خرید
    ارتقاء و دیگر عوامل اضافی
    پرداخت جهت گرفتن اجازه‌نامه
  • سخت‌افزار: قیمت خرید
    ارتقاء و دیگر عوامل اضافی
• هزینه‌های پشتیبانی
  • داخلی: نصب و راه‌اندازی
    نگهداری
    رفع اشکالات
    ابزار پشتیبانی (کتاب، CD، ...)
  • خارجی: نصب و راه‌اندازی
    نگهداری
    رفع اشکالات
• هزینه‌های کارمندان
  · مدیریت پروژه
  · تولید/ مهندسی سیستم‌ها
  · راهبری سیستم‌ها: مدیریت خرید
  · سایر مدیریتها
  · آموزش

هزینه‌های‌ غیرمستقیم عبارت است از:

• هزینه‌های پشتیبانی
  · پشتیبانی کلی سیستم
  · آموزشهای اتفاقی
  · آموزشهای رسمی
  · تولید برنامه‌های کاربرد